فراتحلیل اثربخشی درمان های مبتنی بر ذهن آگاهی بر افسردگی و اضطراب (پژوهش های منتشر شده در ایران بین سال های 1380 تا 1395)

افسردگی و اضطراب از شایع ترین اختلال های روان شناختی محسوب می شوند، بنابراین لازم است تا در جهت ارتقای روش های درمانی میزان اثربخشی درمان های گوناگون مورد مطالعه قرار بگیرد. از این رو پژوهش حاضر، با هدف بررسی فراتحلیل میزان اثربخشی درمان های مبتنی بر ذهن آگاهی بر افسردگی و اضطراب بر اساس تحقیقات صورت گرفته در ایران بین سال های 1380 تا 1395 صورت گرفته است. در این پژوهش از روش فراتحلیل استفاده گردید و پس از بررسی تعداد زیادی از مقالات و پژوهش های صورت گرفته، با استفاده از پایگاه های اطلاعاتی مثل SID، Magiran، Irandoc، Civilica، Ricest، Noormags و Ensani. ir 38 مطالعه انتخاب گردید. هم چنین در جهت رعایت ملاک های ورود و استخراج اطلاعات مربوط به هر مطالعه از چک لیست استفاده شد و در نهایت 59 اندازه اثر گزارش گردید. تحلیل های آماری مربوطه با استفاده از نرم افزار فراتحلیل جامع (CMA-2) صورت گرفته است. یافته های حاصل نشان داد که درمان های مبتنی بر ذهن آگاهی به طور معنی دار در سطح خطای کمتر از 05/0 بر افسردگی و اضطراب موثر بوده است و اندازه اثر ترکیبی حاصل برای افسردگی و اضطراب بر حسب مقیاس هم بستگی به ترتیب 574/0 و 607/0، بر حسب مقیاس تفاوت میانگین های استاندارد 427/1 و 554/1 و بر حسب مشخصه g هجز نیز 389/1 و 511/1 گزارش شد. هم چنین بررسی متغیر جنسیت به عنوان متغیر تعدیل کننده نیز عدم معنی داری تفاوت مشاهده شده را نشان داد. نتیجه این فراتحلیل نشان می دهد که درمان های مبتنی بر ذهن آگاهی با استفاده از تکنیک هایی چون توجه بر زمان حال و پذیرش بدون قضاوت هیجان ها در بهبود نشانه های افسردگی و اضطراب به طور معنی دار و با اندازه اثر بالا موثر است.