سنجش محتوایی و ساختاری دو قصیده «عینیه» ابن سینا و «عینیه» محمدرضا حکیمی

قصیده عینیه ابن سینا از جمله اولین آثاری است که در آن روح یا نفس ناطقه انسان به شکل یک پرنده به تصویر کشیده شده است. این قصیده نمایش فرود آمدن روان است که از جهان عقول مجرده در زندان تن اسیر می گردد و سرانجام آرزو می کند به خاستگاه نخستین خود بازگردد. قصیده عینیه محمدرضا حکیمی با نام "الوهیج" که در بحر کامل مضمر و با همان قافیه عینیه ابن سینا سروده شده است، در واقع پاسخی به عینیه ابن سینا در روزگار ما به شمار می آید. چارچوب نظری بحث تلفیقی از ادبیات و جهان بینی گنوسی ها درباره دوگانگی روح و جسم و هبوط روح از عالم بالا و اسارت آن در قفس جسم است. یافته های پژوهش نیز گویای این واقعیت است که عینیه ابن سینا و عینیه محمدرضا حکیمی دارای ساختار گنوسی هستند و با مقایسه محتوایی و ساختاری این دو چکامه می توان ضمن کشف تشابهات و تفاوت های موجود در آن ها، دغدغه های درونی و زوایای پیدا و پنهان اندیشه این دو حکیم را به شیوه توصیفی-تحلیلی شناخت.