تحلیل بقای بیماران مبتلا به سرطان پستان با استفاده از مدل های شفایافته نا آمیخته وایبل و بتا وایبل پواسون

  در سال های اخیر درمان بسیاری از بیماری ها بویژه سرطان پستان پیشرفت قابل توجهی یافته است، بنابراین شمار بیمارانی که پیامد مورد نظر از جمله مرگ را تجربه نمی کنند افزایش یافته است. در تحلیل آماری این نوع بیماری ها، بجای مدل های معمول بقا از مدل های شفایافته استفاده می شود. از بین این مدل ها، مدل وایبل کاربرد بیشتری دارد و گونه تعمیم یافته آن مدل بتا وایبل پواسن به دلیل انعطاف بیشتر داده ها را بهتر مدل بندی می کند. این مطالعه با هدف بررسی عوامل موثر بر بقای بیماران مبتلا به سرطان پستان با استفاده از این مدل ها انجام گرفت.
مواد و داده های این مطالعه ی کوهورت مربوط به بیماران مبتلا به سرطان پستان است که در سال های 1385-1376 به پژوهشکده معتمد جهاد دانشگاهی در تهران مراجعه کرده بودند و در سال های 1396-1391 مورد پیگیری قرار گرفتند. تعداد 270 بیمار به صورت تصادفی انتخاب و مشخصه های فردی آن ها ثبت شد. برای برازش مدل های شفایافته از نرم افزارهای Stata12 و R3. 4. 1 استفاده و سطح معنی داری 05/0 در نظر گرفته شد. نتایج این مطالعه نشان داد که 43 (9/15%) نفر از بیماران پس از درمان فوت کردند. شفای یک، سه و پنج ساله بیماران به ترتیب 99/0، 87/0 و 83/0 بود. نتایج برازش مدل نشان داد مدل بتا وایبل پواسون (با 427=AIC) برازش بهتری نسبت به مدل شفایافته ناآمیخته وایبل (593 AIC=) دارد. براساس این مدل، متغیرهای اندازه تومور بزرگتر از 5 سانتی متر (001/0>P) و درجه تومور3 (بدخیم) ، (001/0>P) معنی دار بودند و نسبت شفایافتگی 80% برآورد شد. با بررسی اثر عوامل موثر بر رخداد مرگ و در نظر گرفتن عوامل نامعلوم که با توزیع پواسون مدل بندی می شود، مدل شفایافته ناآمیخته بتا وایبل پواسون باعث می شود سیر طبیعی بیماری بهتر توصیف شود و اطلاعات دقیق تری در اختیار محققین قرار گیرد.