مطالعه تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های ذرت (.Zea mays L) از نظر صفات مورفو-فیزیولوژیک تحت تنش خشکی

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان اثرگذاری تنش خشکی روی مراحل مختلف رشدی 20 هیبرید ذرت در سال 1395 در مزرعه تحقیقاتی موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر به اجرا درآمد. سطوح تنش خشکی شامل چهار آزمایش (آبیاری نرمال، تنش در مرحله رویشی، تنش در دوره زایشی و قطع آبیاری به صورت یک درمیان نسبت به شاهد) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ ها از لحاظ صفات مورد بررسی در هر یک از شرایط عدم تنش، تنش در مرحله رویشی، تنش در مرحله زایشی و شرایط یک درمیان دارای اختلاف معنی دار در سطوح 1 و 5 درصد می باشند. بر اساس نتایج به دست آمده از پارامترهای ژنتیکی، در آزمایش نرمال صفات تعداد روز تا ظهور گل تاجی، در آزمایش تنش رویشی تعداد انشعابات گل تاجی، در آزمایش تنش زایشی تعداد دانه سقط شده و در آزمایش تنش یک درمیان تعداد روز تا خشک شدن کاکل دارای وراثت پذیری بالاتری بودند. تعداد انشعابات گل تاجی بیشترین ضریب تنوع فنوتیپی (15/77) و تعداد دانه در ردیف بلال بیشترین ضریب تنوع ژنوتیپی (6/75) را در آزمایش نرمال نشان دادند. به ترتیب صفات تعداد دانه سقط شده (7/47 درصد) و پدانکل خارج برگ پرچم (10/29 درصد) در آزمایش تنش رویشی بیش ترین ضرایب تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی را به خود اختصاص دادند. بیشترین میزان ضرایب تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی در آزمایش تنش زایشی به ترتیب با 8/45 و 2/37 درصد در صفت تعداد دانه تلقیح شده مشاهده شد.