تاثیر اندازه و عمق جایگذاری بقایای گیاهی بر دینامیک کربن و نیتروژن آلی

به منظور بررسی تآثیر اندازه و عمق جایگذاری بقایای گیاهی بر دینامیک کربن و نیتروژن آلی، آزمایشی به صورت کرت های دوبار خرد شده در سه تکرار و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه روی بقایای گندم (Triticum aestivum L.) به روش کیف کلش اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل مدت زمان خوابانیدن بقایای گیاهی در چهار سطح (1، 2، 3 و 4 ماه) ، عمق جایگذاری بقایای گیاهی در چهار سطح (5، 15، 30 و 45 سانتی متر) و اندازه بقایای گیاهی در سه سطح (2/0 تا 5/0، 1 تا 2 و 5 تا 10 سانتی متر) بودند که به ترتیب در کرت های اصلی، فرعی و فرعی- فرعی قرار داده شدند. پس از سپری شدن فواصل زمانی خوابانیدن، کیف های کلش از خاک خارج و پس از اندازه گیری وزن بقایای گیاهی باقی مانده در آن ها میزان کربن آلی نیتروژن کل بقایا اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار هدر رفت کربن و نیتروژن آلی چهار ماه پس از خوابانیدن، زمانی که بقایای گیاهی گندم با اندازه 2/0 تا 5/0 سانتی متری در عمق 30 سانتی متری خاک جایگذاری شدند اتفاق افتاد. در مقابل کمترین مقدار هدر رفت کربن و نیتروژن آلی یک ماه پس از خوابانیدن، زمانی که بقایای گیاهی گندم با اندازه 5 تا 10 سانتی متری در عمق پنج سانتی متری خاک جایگذاری شدند صورت پذیرفت. در این آزمایش 73/49 تا 07/54 درصد از کربن آلی و 48/34 تا 78/39 درصد از نیتروژن آلی بقایای گندم در یک دوره چهار ماهه وقتی بقایای گیاهی گندم به ترتیب در عمق 5 و 30 سانتی متری خاک جایگذاری شدند تلف گردید. از نتایج چنین استنباط می شود زمانی که کمبود رطوبت خاک عامل محدود کننده برای تجزیه بقایای گیاهی است، افزایش عمق جایگذاری بقایا با قرار دادن بقایا در لایه مرطوب خاک باعث افزایش سرعت معدنی شدن کربن و نیتروژن آلی می شود. همچنین خرد کردن بقایای گیاهی با افزایش سطح ویژه و سطح تماس بقایا با خاک، باعث افزایش سرعت تجزیه بقایا می شود.