اثر رژیم های مختلف آبیاری و تاریخ کاشت بر درصد اسانس، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی زیره سبز (Cuminum cyminum L.)

زیره سبز (Cuminum cyminum L.) گیاهی علفی از خانواده چتریان است که سابقه طولانی به عنوان طعم دهنده های غذایی و در درمان بیماری ها دارد. این آزمایش با هدف بررسی رژیم های مختلف آبیاری و تاریخ کاشت بر درصد اسانس، عملکرد و اجزای عملکرد زیره سبز به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند در سال زراعی 96-1395 اجرا شد. چهار تاریخ کاشت به عنوان عامل اصلی (5 آذر، 7 دی، 1 اسفند و 29 اسفند) و چهار رژیم آبیاری به عنوان عامل فرعی (آبیاری کامل، دو نوبت آبیاری در زمان رشد رویشی (ساقه رفتن) ، دو نوبت آبیاری در زمان گلدهی و دو نوبت آبیاری در زمان دانه بندی) به عنوان تیمار در نظر گرفته شد. صفات مورد مطالعه شامل وزن بوته، وزن دانه، تعداد چتر در گیاه، تعداد دانه در چتر، تعداد دانه در بوته، وزن هزار دانه و درصد اسانس تعیین بود. نتایج نشان داد که اثر متقابل تاریخ های مختلف کاشت و رژیم های آبیاری بر تعداد شاخه جانبی و عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک معنی دار بود. اثر ساده تاریخ کاشت بر تعداد دانه در چتر، ارتفاع بوته، درصد اسانس، وزن هزار دانه و شاخص برداشت معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در تاریخ کاشت 7 دی ماه همراه با آبیاری کامل به دست آمد. نتایج همبستگی بین صفات نشان داد که بین عملکرد و اجزای عملکرد همبستگی مثبت و معنی داری مشاهده شد. همچنین عملکرد دانه بیشترین همبستگی (95/0r=) را با عملکرد بیولوژیک داشت.