بررسی میزان جذب آب ریشه گیاه نخود در شرایط کم آبیاری با استفاده از مدل-های مختلف

برآورد دقیق جذب آب ریشه برای مدیریت آبیاری و پیش بینی عملکرد محصول ضروری است. در این پژوهش، اثر کم آبیاری بر میزان جذب آب در دو مدل کلان (مدل های فدس و ون گنوختن) و یک مدل خرد (ون لایر) با استفاده از داده های گلخانه ای نخود مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 سطح آبیاری (120، 100، 80، 60 و 40 درصد نیاز آبی) انجام شد. از تیمار 120 درصد نیاز آبی برای محاسبه جذب آب ریشه پتانسیل استفاده گردید. از تیمارهای 100 و 80 درصد نیاز آبی برای واسنجی مدل ها و از تیمارهای 60 و 40 درصد نیاز آبی برای صحت سنجی مدل ها بهره گرفته شد. پارامترهای هیدرولیکی خاک و جذب آب ریشه برای هر کدام از مدل ها با استفاده از روش GLUE برآورد گردید. نتایج مرحله واسنجی نشان داد مدل ون گنوختن به خوبی توانسته است جذب آب ریشه را شبیه سازی کند، به طوری که آماره های ضریب تبیین (R2) ، ضریب کارایی نش- ساتکلیف (N. S) ، میانگین مجذور مربعات خطای نرمال شده (NRMSE) ، میانگین مطلق خطا (MAE) ، کارایی مدل سازی (ME) و شاخص توافق (d) به ترتیب 935/0، 91/0، 51/5، 42/0، 92/0، 95/0 به دست آمد. مقادیر شاخص های مذکور در مرحله صحت سنجی به ترتیب 872/0، 82/0، 73/11، 6/0، 82/0، 9/0 محاسبه گردید. همچنین نتایج نشان داد مدل خرد ارائه شده توسط ون لایر پایین ترین عملکرد را داشت که به نظر می رسد به دلیل فرضیات ساده کننده (ثابت فرض کردن قطر ریشه و در نظر نگرفتن مقاومت ریشه) در این مدل باشد.