بررسی درصد فراوانی و تنوع زیستی پرندگان زمستان گذران در مناطق تالابی شرق استان هرمزگان

تحقیق حاضر با هدف بررسی فراوانی و تنوع زیستی پرندگان زمستان گذران در مناطق تالابی شرق استان هرمزگان در سال 1394 انجام شده است. در راستای انجام این مطالعه، پرندگان22 منطقه تالابی با به کارگیری روش مشاهده مستقیم و شمارش کل و با استفاده از دوربین دوچشمی و تلسکوپ پرنده نگری مورد شناسایی، سرشماری و طبقه بندی قرار گرفتند. هم چنین جهت بررسی تنوع زیستی، سنجه های تنوع گونه ای شامل شاخص های شانون- وینر، سیمپسون و مارگالف و سنجه های یکنواختی گونه ای شامل شاخص پیلو، بریلیون و مکینتاش و از سنجه های غنای گونه ای شاخص فراوانی گونه مورد بررسی قرار گرفتند. براساس نتایج این مطالعه تعداد 44582 قطعه پرنده شامل 68 گونه پرنده زمستان گذران در 17 خانواده و 68 گونه سرشماری و گونه باکلان بزرگ (Phalacrocorax carbo) ، با 20/71 درصد از کل مشاهدات، به عنوان گونه غالب مناطق تالابی شرق استان هرمزگان شناخته شد. بررسی فراوانی مشاهدات نشان داد که خورهای تیاب و میدانی به ترتیب با 15/26 و 13/66% کل مشاهدات، میزبان بیش ترین تعداد پرندگان مهاجرآبزی و کنارآبچر زمستان گذران در مناطق تالابی شرق استان هرمزگان بوده اند. پهنه های گلی شرق بندرعباس (3/07) و خور سورگلم (3/03) بالاترین تنوع گونه ای و خلیج جاسک (1/64) و ساحل بحل (1/3) از کم ترین تنوع گونه ای برخوردار بودند. بیش ترین غنای گونه ای در خور نمکی (5/44) و پهنه گلی شرق بندرعباس (5/19) و کم ترین غنای گونه ای در نخل ابراهیمی (1/49) و ساحل عبد- سدیچ (1/42) دیده شد. بررسی های میدانی نشان داد که ساختار توامان گلی و جنگلی بودن در میزان استفاده پرندگان نقش مهمی را ایفا می کند و کم ترین تنوع و غنای گونه ای در مناطق تالابی با ساختار شنی - ماسه ای دیده شده است. تنوع گونه ای کل مناطق تالابی شرق استان با استفاده از شاخص های شانون - وینر، سیمپسون و شاخص مارگالف به ترتیب 3/12، 13/20 و 6/26 و یکنواختی گونه ای این مناطق با استفاده از شاخص های پیلو، بریلیون و مکینتاش به ترتیب 0/74، 0/74 و 0/82 محاسبه گردید. در پایان این تحقیق نشان داد که به واسطه اهمیت تالاب های شرق استان در زمستان گذرانی پرندگان آبزی و کنارآبچر، تبیین استراتژی خردمندانه توسعه آن ها اجتناب ناپذیر به نظر می رسد.