روش شناسی کتاب البرهان فی تفسیر القرآن

کتاب البرهان فی تفسیر القرآن تالیف محدث بزرگ سید هاشم بحرانی، دایره المعارفی از روایات تفسیری است. تفسیر قرآن علم کشف مراد حق تعالی است که به دو روش کلان عقلی و نقلی قابل ارائه است. روش نقلی نیز خود به دو شیوه قرآن به قرآن و قرآن به روایات قابل عرضه است. مقاله حاضر با روش تحلیلی توصیفی، در صدد پاسخ دادن به این پرسش است که مبانی، اصول و روش مورد توجه در گزینش روایات تفسیر البرهان و نقطه های قوت یا ضعف آن و دیدگاه های مهم این عالم بزرگ شیعی در مسائل برجسته چیست؟ یافته های تحقیق نشان می دهد که مولف تفسیر البرهان بنا بر روش اخباری خود مبنی بر موثق دانستن روایات به اعتبار مروی بودن در جوامع حدیثی و نگاه حکایت گری روایات به شان و منزلت ولایی اهل بیت، در بیشتر موارد به اظهار وضعیت کمی احادیث در موضوعات خاص پرداخته اند و بسیار کم به بعد کیفی و تحلیل درونی خبر رغبت نشان داده اند. بدین سبب، در خصوص دسته ای از روایات به سند و تعدد طرق نقل آن ها توجه و به اوصاف سندی همچون حسن یا تواتر جهت اعتبار و توثیق روایات پرداخته و در مورد دسته ای از روایات، به لحاظ محتوا و وجود تعارض بین آن ها، به جمع دلالی مختصر اکتفاء کرده اند.