آزمون پذیری نظریه دولت رانتیر در انقلاب های جهان اسلام ( مطالعه موردی ایران و مصر )

نگاه ساختاری در تبیین وقوع انقلاب ها در چارچوب تئوری انقلاب از مهمترین رویکردهای پژوهشگران به حوزه مطالعات انقلاب می باشد. با وقوع انقلاب اسلامی ایران این صاحب نظران به تجدیدنظر در چشم انداز نظریه پردازی خود نسبت به انقلاب ایران پرداختند. از شاخص ترین این افراد در این رویکرد، تدا اسکاچپول است که نظریه دولت رانتیر و اسلام شیعی را درباره انقلاب اسلامی ایران مطرح نمود. از این رو هدف مقاله «مقایسه انقلاب اسلامی ایران (1979) و انقلاب مصر (2011) » بر اساس مدل نظری اسکاچپول می باشد. سعی بر آن است تا به این پرسش پاسخ داده شود که آیا نظریه اسکاچپول می تواند انقلاب ایران و مصر را توامان مورد تبیین قرار دهد. نتایج حاکی از آن است که انقلاب مصر در برخی از زمینه ها بر اساس نظریه اسکاچپول با انقلاب ایران همخوانی دارد و در برخی از آن تفاوت های چشمگیری وجود دارد، بنابراین بر اساس این تفاوت ها انقلاب مصر نتوانست از مدار انقلاب سیاسی عبور کند و به یک انقلاب اجتماعی بدل گردد.