القای کالوس و جنین سوماتیک در کشت درون شیشه ای ریزنمونه های برگ، میوه نارس و آندوسپرم نخل خرما (Phoenix dactylifera L.) رقم خضراوی

در پژوهش حاضر، امکان کالوس زایی و جنین زایی سوماتیک در نخل خرما (Phoenix dactylifera L.) رقم خضراوی از ریزنمونه برگ بالغ و نارس، میوه نارس، بذر نارس، آندوسپرم و پریکارپ میوه نارس بررسی شد. در کشت برگ، کالوس در محیط کشت حاوی تنظیم کننده های رشد با ترکیب تیماری 2 و 4 دی کلرو فنوکسی استیک اسید (2, 4-D) با غلظت 5 میلی گرم بر لیتر، بنزیل آمینوپورین (BAP) با غلظت 2 میلی گرم بر لیتر و تیدیازورون (TDZ) با غلظت 4 میلی گرم بر لیتر در لبه خارجی ریزنمونه های برگی؛ با ترکیب تیماری 2, 4-D با غلظت 5 میلی گرم بر لیتر، بنزیل آمینوپورین با غلظت 2 میلی گرم بر لیتر و تیدیازورون با غلظت 4 میلی گرم بر لیتر در لبه خارجی ریزنمونه های برگی و با ترکیب تیماری 2, 4-D با غلظت 5 میلی گرم بر لیتر، بنزیل آمینوپورین با غلظت 1 میلی گرم بر لیتر و تیدیازورون با غلظت 4 میلی گرم در کناره های رگبرگ ریزنمونه تشکیل شد. با ریزنمونه میوه نارس در محیط کشت مشابه، زمانی که دو تنظیم کننده رشد تیدیازورون و 2, 4-D با غلظت 5 میلی گرم بر لیتر در محیط کشت موجود باشند، کالوس زایی و جنین زایی رخ می دهد. کشت ریزنمونه های آندوسپرم با جنین و پریکارپ رقم خضراوی در محیط کشت مشابه نیز نشان داد وجود 2, 4-D و تیدیازورون با غلظت 5 میلی گرم بر لیتر برای کالوس زایی مفید است. همچنین در کشت آندوسپرم با جنین، جنین ها رشد یافتند و ابتدا ریشه چه و پس از سه ماه ساقه چه مشاهده شد؛ اما در کشت آندوسپرم و کشت پریکارپ میوه در این محیط کشت هیچ واکنشی مشاهده نشد. درمجموع، نتایج نشان دادند با کشت ریزنمونه های برگ و میوه نارس و نیز استفاده از مقدار مناسب تنظیم کننده های رشد اکسینی و سیتوکینینی، کالوس و جنین سوماتیک نخل خرما رقم خضراوی به دست می آیند.