خودکارامدی سواد سلامت و مولفه های موثر بر آن بر اساس رویکرد فراترکیب

سواد سلامت از دیرباز مورد توجه سازمان یونسکو و کلیه جوامع انسانی قرار گرفته و به علت اهمیت آن در سلامت فرد و جامعه، مطالعات بسیاری بر روی توسعه آن در زمینه های مختلف بهداشتی و پزشکی انجام شده است. خودکارامدی می تواند فرد را در ارتقای سواد سلامت یاری دهد و از طرف دیگر، این اطمینان را حاصل کند که فردی دارای سواد سلامت می باشد. بنابراین، هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین مولفه های خودکارامدی سواد سلامت مورد توجه در تحقیقات مذکور بود. این مطالعه با استفاده از روش فراترکیب، به تجزیه و تحلیل نتایج و یافته ها پرداخت. پس از تعیین کلید واژه ها و جستجو در پایگاه های اطلاعاتی داخلی SID و Magiran و پایگاه خارجی PubMed، 649 مقاله یافت شد. با بررسی مقالات و اعمال فیلترهای زبان، سال و نوع مطالعه، 25 مقاله انتخاب و مقوله ها با استفاده از جدول Shannon Entropy و ضریب Cohen's Kappa استخراج گردید. کدها در سه مقوله و هشت مفهوم دسته بندی شد. مقوله عوامل روان شناختی شامل مفاهیم «مدیریت خود، مهارت های فردی و مهارت های اجتماعی» ، مقوله ارتباطی شامل مفاهیم «امکانات ارتباطی و تبادل اطلاعات سلامتی» و مقوله عوامل آموزشی نیز شامل مفاهیم «مفاد و منابع آموزشی، موانع و محدودیت های آموزشی و نظارت و اثربخشی آموزشی» بود. کدهایی همچون خودکارامدی، خودمدیریتی، آگاهی از علایم بیماری ها و آگاهی از اقدامات پیشگیرانه، بیشترین فراوانی را در مقوله های مختلف داشت. در مطالعه حاضر، مولفه های تاثیرگذار بر خودکارامدی سواد سلامت شناسایی شد که می توان از آن جهت برنامه ریزی ارایه آموزش های سواد سلامت اثربخش و ارتقای سلامت استفاده نمود.