گیلانه، رقم جدید برنج با زمینه ژنتیکی ارقام بومی ایرانی

ارقام برنج محلی ایرانی ضمن برخورداری از سازگاری وسیع در شرایط مختلف محیطی، بدلیل ویژگی های کیفیت دانه و پخت مطلوب به عنوان یک منبع با ارزش در ایجاد جمعیت ها یا صلاحی به حساب می آیند. نیاز آبی کمتر و بالا بودن کیفیت پخت و بازارپسندی ارقام محلی از دلایل مهم کشت این ارقام در مناطق شمالی و حتی سایر استان هامی باشد. بنابراین دستیابی به ارقام مشابه ارقام محلی با دوره رشد و نیاز آبی کمتر ودارا بودن کیفیت پخت مطلوب با عملکرد مناسب و مقاوم به خوابیدگی از اولویت های مهم تحقیقاتی به شمارمی آید. در فرآیند معرفی رقم گیلانه، جمعیت های اصلاحی مختلف با انجام تلاقی های ساده و برگشتی با استفاده از ارقام محلی و دو رقم اصلاح شده تشکیل و طی سال های 1385 الی 1389 خالص سازی لاین ها جهت دسترسی به لاین های پا کوتاه و زودرس مشابه ارقام محلی انجام شد. گزینش از هر جمعیت با استفاده از روش اصلاحی شجره ای صورت گرفت که منجر به انتخاب 61 لاین امید بخش شد. لاین های انتخابی به همراه سه لاین حاصل از تلاقی برگشتی طی سال های 1390 و 1391 از نظر خصوصیاتی مانند عملکرد، ارتفاع بوته، زود رسی و صفات کیفی نظیر میزان آمیلوز مورد بررسی قرار گرفتند. ازمجموع 64 لاین، تعداد 10 لاین امید بخش انتخاب و به همراه دو رقم صالح و آبجی بوجی به عنوان شاهد طی سال های 1393-1392 در آزمایش سازگاری و پایداری با استفاده از روش GGEbiplot مورد بررسی قرار گرفتند که منجر به گزینش لاین حاصل از تلاقی برگشتی بین دو رقم صالح و آبجی بوجی شد. لاین مذکور با عملکرد دانه 25/5 تن در هکتار، وزن صد دانه 2/55 گرم، تعداد دانه پر 127/5 عدد، ارتفاع بوته 107/5 سانتی متر، طول دوره رشد 112/5 روز و میزان آمیلوز 20/5 درصد ضمن برتری نسبت به والدین خود جزء ارقام زودرس و پاکوتاه محسوب شده و از کیفیت پخت مشابه ارقام محلی ایرانی برخوردار می باشد. رقم جدید در سال زراعی 1395 به نام گیلانه به جامعه کشاورزی معرفی شد.