اثر حرارت، دود و خاکستر بر جوانه زنی بانک بذر خاک در مراتع نیمه استپی زاگرس مرکزی، ایران

مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر تیمارهای مربوط با محصولات آتش شامل حرارت، دود و خاکستر بر تراکم، تنوع گونه ای، شکل رویشی و شکل زیستی بذور موجود در بانک بذر خاک در مراتع کرسنگ در استان چهارمحال و بختیاری انجام شد. برای این منظور، نمونه های خاک از منطقه جمع آوری و تیمارهای مربوط به محصولات آتش بر آنها اعمال شدند. پنج تیمار شامل دو تیمار تنش حرارت 60 و 80 درجه سانتی گراد به مدت 5 دقیقه، یک تیمار دود دهی 30 دقیقه ای، یک تیمار خاکستر و تیمار شاهد که بدون اعمال هیچ تیماری بود، مورد آزمون قرار گرفتند. در مجموع، بذرهای 21 گونه از 15 تیره گیاهی در نمونه های بانک بذر خاک کشت شده در گلخانه جوانه زدند. نتایج نشان داد که تیمار درجه حرارت 80 درجه سانتی گراد با میانگین بذرهای جوانه زده 706 عدد بذر در متر مربع، باعث افزیش معنی دار تراکم در مقایسه با تیمار شاهد شد. همچنین خاکستر باعث افزایش معنی دار غنا و تنوع گونه ای در نمونه های کشت شده شد. اغلب تیمارهای محصولات آتش در مجموع باعث افزایش سهم شکل های رویشی پهن برگ و گراس یک ساله شدند. بر اساس نتایج مطالعه حاضر می توان نتیجه گیری کرد که مطالعه اثرات محصولات آتش روی گونه های گیاهی اهمیت زیادی در شناخت و تحلیل پاسخ گونه ها در تحریک پذیری جوانه زنی بذرها دارد. همچنین با آگاهی از این اطلاعات می توانیم تغییرات در پوشش گیاهی بعد از آتش سوزی را پیش بینی کرده و برای مدیریت صحیح مراتع استفاده کرد.