بررسی موانع انجام پژوهش از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه های علوم پزشکی ایران: یک مرور نظام مند

پژوهش از پایه های اساسی در توسعه جوامع محسوب می گردد، به طوری که هیچ گونه حرکت علمی و منطقی بدون پشتوانه تحقیقات امکان پذیر نیست. از طرفی دانشگاه ها مهم ترین محل تولید علم محسوب می شوند و از این رو ساماندهی به تحقیقات دانشگاهی از عوامل موثر در پیشرفت جامعه است. هدف از این مطالعه بررسی موانع انجام پژوهش از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه های علوم پزشکی ایران است. در این مرور نظام مند ابتدا با جستجو در پایگاه های اطلاعاتی Magiran، Noormags، سامانه دانش گستر برکت، Civilica، SID، ISI Web Of Science، PubMed، Scopus، Science Direct و موتورهای جستجو Google scholar و Elmnet با استفاده از کلیدواژه های استاندارد، همه مقالات منتشر شده مرتبط بدون اعمال محدودیت زمانی جستجو شدند. در مجموع 110 مدرک بازیابی شد. با حذف 100 مدرک غیرمرتبط، تکراری و غیر قابل استفاده 10 مقاله پس از کنترل کیفی وارد مطالعه شد. در این مطالعه 9 طبقه موضوعی موانع انجام پژوهش استخراج گردید که موانع آموزشی بالاترین موانع و موانع امکاناتی پایین ترین موانع بودند. سایر موانع به ترتیب اهمیت عبارت اند از: مالی، علمی، فرهنگی-اجتماعی، فردی، مدیریتی-سازمانی، حرفه ای، راهبردی-سیاست گذاری. بسیاری از موانع گزارش شده عملکرد نظام آموزشی قبل از دانشگاه و نظام آموزشی دانشگاه را در بر می گیرد. آماده سازی افراد در نظام آموزشی قبل از دانشگاه، تربیت علمی و فرهنگی افراد برای انجام امور پژوهشی و اتخاذ راهکارهای لازم در نظام آموزشی دانشگاه ضروری به نظر می رسد. همچنین اصلاح راهبردها و قوانین رایج در حوزه پژوهش برای تسهیل انجام پژوهش و فراغت خاطر مادی و معنوی پژوهشگران ضروری است.