مصدریابی داستان شهادت امام عصر (عج) در منابع متاخران

داستان زنی ریش دار به نام سعیده یا ملیحه که با پرتاب جسمی سنگین موجب شهادت امام زمان؟عج؟ خواهد شد یکی از داستان هایی است که در سده گذشته شهرت زیادی یافته است. نگارندگان با پی گیری منابع نشر این داستان نشان می دهند قدیمی ترین منبعی که آن را نقل کرده مربوط به دهه سوم قرن سیزدهم هجری است و راوی انحصاری آن شیخ احمد احسائی از علمای مشهور عصر قاجار است که در چند اثر خویش به آن پرداخته است. این ایده از آثار احسائی به دیگر منابع سرایت کرده و به ویژه یک سده بعد و با نقل شیخ علی یزدی حائری در کتاب الزام الناصب فی اثبات الحجه الغائب به گستردگی انتشار و شهرت یافته در بعضی کتب معاصر با موضوع مهدویت نقل شده است. هم چنین در ادامه مقاله با دقت در احوال علمی، آثار به جای مانده و روش حدیثی احسائی کوشیده می شود منبع احتمالی او از خلال شواهد به جای مانده بازشناسی شود و نشان داده می شود که احتمالا ریشه این داستان به قصه های رایج در خطه خراسان در قرن هفتم هجری باز می گردد. دست آخر طیفی از واکنش های اتخاذشده در برابر این داستان _ از انکار و انتقاد گرفته تا معتبر دانستن و تاویل کردن آن_ میان منابع گوناگون احصاء و ارائه گردیده و نشان داده شده است این داستان با سنجه ملاک های حدیث شناسانه فاقد اعتباری است.