واکنش جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه ژنوتیپ های گندم (.Triticum aestivum and Triticum durum L) به تنش شوری در رژیم های مختلف دمایی

به منظور بررسی اثر برهمکنش شوری و دما بر جوانه زنی و رشد گیاهچه سه ژنوتیپ گندم نان و دوروم، آزمایشی در سال 93-1392 در آزمایشگاه تخصصی واحد علوم تحقیقات خوزستان در محیط کشت پتری دیش انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی و چهار تکرار با سه فاکتور دما (15/10، 25/20 و 35/30 درجه سانتی گراد به ترتیب شب و روز)، ژنوتیپ های گندم (دو ژنوتیپ نان شامل رقم چمران و لاین 20 سراسری و لاین دوروم D85-17) و شوری (صفر، دو، چهار، هشت و 12 دسی زیمنس بر متر) اجرا شد. نتایج نشان داد که افزایش شوری باعث کاهش معنی دار درصد جوانه زنی در ژنوتیپ های گندم شد. ژنوتیپ های گندم در دمای 25/20 درجه سانتی گراد بیشترین رشد گیاهچه را به خود اختصاص دادند. بیشترین و کمترین درصد جوانه زنی در دمای 15/10 و 35/30 درجه سانتی گراد مشاهده شد. لاین دوروم D85-17 در مقایسه با دو ژنوتیپ نان حساسیت بیشتری نسبت به شوری و دما داشت. افزایش دمای محیط، اثر شوری بر جوانه زنی و رشد گیاهچه را تشدید کرد. افزایش دما موجب تشدید اثر شوری بر طول ساقه چه شد به نحوی که میزان کاهش طول ساقه چه در شوری 12 دسی زیمنس نسبت به شاهد آب مقطر در دماهای 15/10، 25/20 و 30/35 به ترتیب 33.3، 50 و 84 درصد بود. نسبت سدیم به پتاسیم در گیاهچه ژنوتیپ های گندم در دماهای بالا افزایش یافت. لاین دوروم D85-17از نسبت سدیم به پتاسیم و حساسیت بیشتر به شوری در مقایسه با دو ژنوتیپ نان برخوردار بود.