بررسی خصوصیات مکانیکی سنگ نمک با تکیه بر ریزساختار آن

در این مقاله تاثیر ریزساختار اولیه سنگ نمک بر رفتار دگرشکلی آن مورد بررسی قرار گرفت. نمونه های مورد مطالعه از دیاپیر نمکی دهکویه واقع در 27 کیلومتری شهرستان لار در استان فارس برداشت شدند. ریزساختار اولیه دو نمونه متعلق به بخش های فوقانی دیاپیر و یک نمونه متعلق به قسمت میانی ساقه دیاپیر به روش پراش الکترون های برگشتی در دانشگاه اتاگو نیوزیلند مطالعه شد. اکثر دانه ها در نمونه متعلق به ساقه دارای دگرشکلی داخلی هستند، اندازه دانه های آن کوچکتر و فراوانی مرزهای کم زاویه در آن بیشتر است. مقاومت تراکمی تک محوری، مدول الاستیک و مقاومت کششی این نمونه کمتر و کرنش آنی، کرنش خزشی و نرخ کرنش آن تحت تنش محوری 12 مگاپاسکال بیشتر از نمونه های متعلق به بخش های فوقانی دیاپیر است که می تواند در نتیجه بیشتر بودن درصد تخلخل و منافذ کوچک میکروسکوپی در امتداد مرز دانه ها در این نمونه باشد. در مقابل ساز و کار دگرشکلی غالب در نمونه های متعلق به بخش های فوقانی دیایپر رشد دانه ها در اثر مهاجرت مرز دانه ها بوده است. این سازوکار سبب حذف منافذ و نقص های موجود در دانه ها می شود. از این رو این نمونه ها از مقاومت و مدول الاستیک بالاتری برخوردار بوده و دگرشکلی پلاستیک دانه ها در حین آزمون ها مکانیکی با سهولت بیشتری انجام می شده است. در کل نتایج این تحقیق پیشنهاد می کند که بررسی ریزساختار سنگ نمک و چگونگی رفتار آن تحت شرایط بارگذاری مختلف در درک رفتار مخازن ذخیره ایجاد شده در نمک مهم و اساسی است.