تجزیه پایداری و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط بر عملکرد دانه لاین های امیدبخش اصلاحی برنج (Oryza sativa L.)

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
بهبود صفات و ویژگی های ارقام بومی و اصلاح شده برنج ایرانی از مهم ترین برنامه های تحقیقاتی برنج در کشور محسوب می شود. در همین ارتباط تعداد هفت لاین خالص اصلاحی منتخب برنج در سه سال (1393 تا 1395) و چهار منطقه تنکابن، آمل، بابل و بهشهر در استان مازندران از نظر پایداری عملکرد و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تفاوت بین ژنوتیپ ها از نظر اغلب صفات از جمله ارتفاع بوته، تعداد خوشه در بوته، تعداد دانه پر در خوشه و عملکرد دانه در اغلب محیط ها معنی دار بودند. لاین G1 (AN74؛ حاصل از تلاقی نعمت/علی کاظمی)، بطور معنی داری زودرس تر از سایر لاین های امیدبخش بود و با رقم زودرس طارم محلی در یک گروه قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر سال ، اثر متقابل سال در مکان، ژنوتیپ در مکان و سال در مکان در ژنوتیپ بر عملکرد لاین های مورد ارزیابی معنی دار بود. نتایج تجزیه پایداری عملکرد ژنوتیپ ها نشان داد که لاین G1 (AN74)، با شیب خط رگرسیونی غیر معنی دار (62/0=bi) و میانگین عملکرد 6500 کیلوگرم در هکتار، دارای پایداری اختصاصی برای مناطق مرکزی مازندران بود. لاین G7، (TS84)، با شیب خط رگرسیونی غیرمعنی دار (89/0) و عملکرد دانه 8089 کیلوگرم در هکتار، از پایداری عمومی بالایی برخوردار بود. تجزیه اثر متقابل ژنوتیپ در محیط به روش امی (AMMI) نشان داد که تنها مولفه های اثر متقابل اول و دوم بر عملکرد دانه معنی دار بودند و به ترتیب 8/36 و 1/26 درصد از تغییرات اثر متقابل ژنوتیپ در محیط بر عملکرد دانه را توجیه کردند. نتایج نشان داد که لاین زودرس و پاکوتاه G1 (AN74) با میانگین عملکرد 6500 کیلوگرم در هکتار دارای پایداری مناسبی در مناطق مرکزی مازندران (آمل و بابل) و لاین متوسط رس و پاکوتاه G7 (TS84؛ حاصل از تلاقی SHZ2/طارم محلی) با میانگین عملکرد 8089 کیلوگرم در هکتار در اغلب محیط ها دارای پایداری بالاتر و نوسان عملکردی کمتری نسبت به سایر ژنوتیپ ها بود. لاین G1 (AN74؛ حاصل از تلاقی نعمت/علی کاظمی) دارای کوتاه ترین ارتفاع بوته (7/85 سانتی متر) و زودرس ترین لاین (97 روز از بذرپاشی در خزانه تا برداشت) بود. بدین جهت، دو لاین AN74 و TS84 به عنوان ژنوتیپ های مناسب جهت ادامه بررسی در آزمایشات تحقیقی ترویجی و ارزیابی های به زراعی قابل توصیه هستند.
زبان:
فارسی
صفحات:
329 تا 344
لینک کوتاه:
magiran.com/p1944872 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 990,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!