اثربخشی مداخله شناختی بر بهبود کارکردهای اجرایی و خودتنظیمی کودکان دارای مشکلات رفتاری برونی سازی

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی مداخله شناختی در بهبود خودتنظیمی و کارکردهای اجرایی کودکان دارای مشکلات رفتاری برونی سازی انجام شد. طرح این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی با مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه بود. 30 کودک 9 تا 12 ساله دارای مشکلات برونی سازی بر اساس نقطه برش سیاهه رفتاری کودکان (Child Behavior Checklist یا CBCL) و به روش نمونه گیری در دسترس، از میان دانش آموزان مدارس ابتدایی شهر اهواز انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفره شاهد و آزمایش قرار گرفتند. خودتنظیمی و کارکردهای اجرایی شامل حافظه فعال، انعطاف پذیری شناختی و بازداری از پاسخ طی سه مرحله ارزیابی شد. مداخله شناختی در 12 جلسه بر روی کودکان گروه آزمایش اجرا گردید. پس از اتمام جلسات و دو ماه پس از اتمام مداخله، خودتنظیمی و کارکردهای اجرایی کودکان شرکت کننده در گروه های آزمایش و شاهد مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با استفاده از آزمون Repeated measures ANOVA در نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. نتایج آزمون Repeated measures ANOVA نشان داد که مداخله شناختی تاثیر معنی داری در بهبود خودتنظیمی هیجانی و رفتاری و کارکردهای اجرایی شامل حافظه فعال، انعطاف پذیری شناختی و بازداری از پاسخ داشت (001/0 = P). اثر این مداخله در مرحله پیگیری نیز برای خودتنظیمی هیجانی و رفتاری، حافظه فعال، انعطاف پذیری شناختی و بازداری از پاسخ پایدار بود (001/0 = P). با توجه به اهمیت مهارت های خودتنظیمی و کارکردهای اجرایی در روابط اجتماعی، ارتباط با همسالان و موفقیت های تحصیلی، استفاده از مداخلات شناختی می تواند راهبرد موثری در کاهش مشکلات رفتاری کودکان و در نهایت، بهبود عملکرد تحصیلی و اجتماعی آن ها باشد.