حقوق اجتماعی بردگان از مجموعه هزار قضاوت

مجموعه هزار قضاوت یا مادیان هزار دادستان (Mādayān ī hazār dādestān)، یکی از مهم ترین منابع تاریخ اجتماعی ایران ساسانی است که موارد ارزشمندی از وضعیت قانونی و اجتماعی بردگان را ارئه می دهد.احکام موجود نشان می دهد که این مجموعه برای حقوقدانان نوشته شده است و برای اصطلاحات حقوقی و پیچیده آن توضیحی ندارد. اما اطلاعات مهم و بی نظیری را از جامعه مدنی دوره ساسانیان ارائه می دهد.
هدف اصلی این گفتار، بررسی قوانین بردگی از مجموعه هزار قضاوت با روش تحلیلی- تاریخی، بوده است؛ پرسش مقاله این است: آیا پیش از اسلام در ایران بردگی وجود داشته است؟ در کتاب حقوقی مادیان چه قوانینی برای بردگان صادر شده است؟
با بررسی احکام موجود دریافتیم که بردگی در ایران دوره ساسانی وجود داشته است؛ صدور احکام برای مسائل حقوقی بردگان بیانگر حمایت و به رسمیت شناختن برده و برده داری است؛ قانونگذاران بضرورت حقوق بردگان را تنظیم کرده اند؛ و حمایت از برده را وظیفه هر برده داری دانسته اند.