اثر سیستم های مختلف تغذیه ای با کودهای نیتروژنه و فسفره بر برخی صفات کمی و کیفی ریحان

کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی و زیستی می تواند عملکرد کمی و کیفی گیاهان دارویی را ارتقاء بخشد. به همین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1393 انجام شد. فاکتورهای آزمایش ترکیب کودی نیتروژنه و فسفره شامل،100 درصد شیمیایی براساس آزمون خاک، 100 درصد زیستی (برای نیتروژن، ازتوباکتر کروکوکوم و آزوسپیریلیوم لیپوفروم و برای فسفر، سدوموناس پوتیدا و سدوموناس فلورسنس) و سیستم تلفیق 50 درصد کود شیمیایی با کود زیستی بود. نتایج نشان داد که ترکیب های مختلف کود نیتروژنه و فسفره (شیمیایی و زیستی) و همچنین برهمکنش این دو، بر ارتفاع بوته، تعداد برگ، عملکرد برگ و اندام هوایی، درصد و عملکرد اسانس، اثر معنی داری داشت. بیشترین تعداد برگ در بوته در تیمارهای کود نیتروژن 100 درصد شیمیایی در تلفیق کود زیستی و 50 درصد شیمیایی فسفره و تلفیق کود زیستی و 50 درصد شیمیایی فسفر در تلفیق کود زیستی و 50 درصد شیمیایی نیتروژن به ترتیب با میانگین 72/54 و 44/54 برگ در بوته به دست آمد. برهمکنش سیستم های تغذیه ای نشان داد که بیشترین عملکرد برگ و عملکرد اسانس در سیستم تلفیقی کود زیستی و 50 درصد شیمیایی فسفر در تلفیق کود زیستی و 50 درصد شیمیایی نیتروژن به ترتیب با میانگین 33/596 کیلوگرم در هکتار و 56/6 لیتر در هکتار بود. کمترین درصد و عملکرد اسانس در تیمار شاهد (عدم مصرف کود) مشاهده شد.استفاده سیستم تلفیقی کود نیتروژنه و فسفره باعث افزایش میانگین ترکیبات تشکیل دهنده اسانس از قبیل لینالول، کارواکرول و اژنول نسبت به شاهد شد. نتایج این تحقیق حاکی از آن است که کاربرد کودهای زیستی فسفره و نیتروژنه در ترکیب با 50 درصد کود شیمیایی در بهبود صفات کمی و کیفی گیاه دارویی ریحان تاثیر مثبتی داشته و بجای مصرف مداوم کود شیمیایی می توان با استفاده بهینه از نهاده های زیستی در راستای کشاورزی پایدار و کاهش آلودگی ناشی از مصرف کودهای شیمیایی نیتروژنه و فسفره گام برداشت.