بررسی میزان بروز و پراکندگی جغرافیایی کمکاری مادرزادی تیروئید در نوزادان استان ایلام با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی بین سالهای 1385 تا 1395

کم کاری مادرزادی تیروئید یک بیماری اندوکرین بوده و از علل اصلی عقب ماندگی ذهنی در نوزادان به شمار می رود. عوامل ژنتیکی، محیطی و جغرافیایی در ابتلا به این بیماری دخیل می باشند. با توجه به اینکه تا کنون مطالعه ای در زمینه کم کاری مادرزادی تیروئید در استان ایلام صورت نگرفته است، مطالعه حاضر با هدف برآورد میزان بروز و ارتباط عوامل اقلیمی با ابتلا به کم کاری مادرزادی تیروئید در استان انجام شد. مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی-تحلیلی جهت بررسی میزان بروز و توزیع جغرافیایی کم کاری مادرزادی تیروئید در نوزادان متولد شده در استان ایلام از ابتدای سال 1385 تا پایان سال 1395 می باشد. بر این اساس کلیه نوزادانی که طی سال های مذکور توسط آزمایشگاه های رفرانس در مرکز بهداشت شهرستان های استان با استفاده از نمونه پاشنه پا در 3 تا 5 روزگی مورد غربالگری کم کاری مادرزادی تیروئید قرار گرفته بودند و نتایج آنها به معاونت بهداشتی دانشگاه پزشکی ایلام ارسال شده بود مورد بررسی قرار گرفتند. جهت بررسی توزیع جغرافیایی از نرم افزار ArcGIS (ver 10.3) و جهت بررسی ارتباط عوامل جغرافیایی با بروز کم کاری مادرزادی تیروئید از آزمون آماری رگرسیون پواسون و نمودار پراکنش استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS16 انجام شد. بر اساس یافته های حاصل از غربالگری 106900 نوزاد متولد شده در استان ایلام، میزان بروز کم کاری مادرزادی تیروئید در کل نوزادان 2/61 در 1000 تولد زنده، در نوزادان پسر 2/7 در 1000 تولد زنده و در نوزادان دختر 2/48 در 1000 تولد زنده برآورد شد. نوزادان پسر 55/4% و نوزادان دختر 44/6% از بیماران را تشکیل داده بودند. بین میانگین بارش سالیانه، و پوشش گیاهی با ابتلا به کم کاری مادرزادی تیروئید ارتباط آماری معنی داری مشاهده شد (0/05>p). اما بین میانگین دمای سالیانه، تابش نور خورشید و رطوبت نسبی با ابتلا به بیماری ارتباط آماری معنی داری مشاهده نشد (0.05<p). بر اساس یافته های مطالعه حاضر استان ایلام از مناطق با بروز بالای کم کاری مادرزادی تیروئید در کشور می باشد. در این استان شهرستان های آبدانان و ایلام دارای بیشترین میزان بروز بوده و جزء کانون های پر خطر بیماری می باشند در نتیجه مسئولین می بایست برنامه ریزی مناسبی در جهت کنترل و کاهش بروز بیماری در استان اتخاذ نمایند. همچنین در بین عوامل جغرافیایی میانگین بارش سالیانه، پوشش گیاهی و تابش نور خورشید در ارتباط با ابتلا به کم کاری مادرزادی تیروئید بودند.