مغفول ماندن عدالت محوری آموزش عالی سلامت در «برنامه تحول و نوآوری آموزش» و «سند گسترش جغرافیایی آموزش عالی سلامت»

نامه به سردبیر برنامه تحول و نوآوری در آموزش عالی سلامت که بر مبنای دوازده سیاست کلی تدوین و به دانشگاه های علوم پزشکی کشور که در قالب کلان مناطق سازماندهی شده اند (1)، ابلاغ شد. دو بسته مهم این برنامه که توسط دانشگاه های کلان مناطق در حال پی گیری هست، «بسته آموزش پاسخ گو و عدالت محور» و «آمایش سرزمینی، ماموریت گرایی، تمرکز زدایی و توانمندسازی دانشگاه ها» می باشد. هر دو بسته بر مبنای دو سیاست کلان (نهادینه سازی رویکرد آموزش پاسخ گو در نظام سلامت و گسترش عدالت در آموزش عالی سلامت) طراحی شده اند. مطالعات زیادی از جنبه های مختلف برنامه تحول و نوآوری را بعد از اجرا مورد بررسی قرار داده اند (2). آن چه هم در سند گسترش جغرافیایی در آموزش عالی سلامت و هم در بسته آموزش پاسخ گو و البته جدی تر در بسته آمایش سرزمینی مورد توجه قرار گرفته است، راه اندازی مجتمع های عالی سلامت (به تعداد 240 مورد تا پایان 1404) در کشور است. بر اساس سند گسترش جغرافیایی در آموزش عالی سلامت، توصیه شده تا در شهرهای کم تر برخوردار با استفاده از توان آموزشی موجود در شبکه های بهداشت و درمان، مجتمع ها راه اندازی شوند تا بتوانند دوره های مهارتی، حرفه ای، مقاطع کاردانی و حتی بعضی از رشته های کارشناسی را بر اساس نیاز منطقه پرورش دهند. ن نگارندگان این سطور اعتقاد دارند که راه اندازی مجتمع عالی سلامت با روح عدالت طلبی که اساس سند گسترش جغرافیایی در آموزش عالی سلامت و برنامه تحول و نوآوری در آموزش عالی سلامت است، در تناقض کامل هست. توسعه رشته های کاردانی (ویا حتی کارشناسی) در قالب مجتمع عالی سلامت در مناطق کم تر برخوردار باعث می شود جوانان مستعد این مناطق با توجه به تخصیص امتیازات بومی، به مقاطع پایین تحصیلی سوق داده شوند. در مقابل جوانان مناطق برخوردار امکان ادامه تحصیل در رشته/مقاطع بالاتر را دارند. این مسئله در بلندمدت، ناخودآگاه جوانان مناطق کم تر برخوردار را به سمت رشته های کاردانی مهارتی و حرفه ای سوق خواهد داد که می تواند باعث هدررفت جوانان مستعد کشور شود. به علاوه در سند گسترش جغرافیایی آموزش عالی سلامت، یکی از اهداف راه اندازی مجتمع عالی سلامت، برگزاری دوره های مهارتی و حرفه ای مرتبط با رشته های علوم پزشکی است. این در حالی است که در مورخ 95/04/13 آیین نامه نظام آموزش مهارتی و حرفه ای وزارت بهداشت به دانشگاه ها ابلاغ شد که اجرای آن به اداره آموزش مداوم دانشگاه ها سپرده شده است. به این ترتیب تاسیس مجتمع عالی سلامت برای برگزاری دوره های مهارتی و حرفه ای یک موازی کاری محسوب می شود.