بررسی تاثیر شرط فاسد در عقد با لحاظ قصد متعاقدین

از مباحثی که درباره شروط ضمن عقد مطرح شده ،آن است که اگر به هر دلیلی شرط ضمن عقد باطل باشد، آیا این بطلان شرط در حکم صحت عقد تاثیر گذار است یا خیر؟از آنجا که متعاقدین ، خصوصا مشروط له، در هنگام عقد، آن شرط را هم قصد نموده است و اگر بخواهیم حکم کنیم که شرط باطل و عقد صحیح است ، لازمه اش آن است که چیزی برخلاف اراده متعاقدین محقق گردد، در حالی که اراده و قصد متعاقدین، رکن رکین عقد می باشد.دراینجا عده ای از فقهاء با لحاظ همین دلیل و برخی ادله دیگر حکم به بطلان عقد نموده اند و عده ای هم اصل عقد را صحیح دانسته اما به منظور جبران خسارت مشروط له برای او حق خیار قائل شده اند. مادر گرد آوری این پژوهش از روش کتابخانه ای استفاده نموده وضمن بررسی هردو نظریه و ادله ارائه شده برای اثبات هریک از آن ها، با تحلیل متون فقهی و نوشته های حقوقی ،به این نتیجه رسیده ایم که در مواردی که دلیل شرعی معتبری برای حکم به بطلان عقد بخاطر فساد شرط در بین نباشد و نیز متعاقدین شرط مزبور را به عنوان رکن ویا قید تخلف ناپذیر عقد لحاظ ننموده باشندحکم به بطلان شرط فاسد و صحت اصل عقد قوی به نظر می رسدو این حکم سبب نمی گردد که چیزی بر خلاف مقصود متعاقدین محقق شود، آری بخشی از مقصود مشروط له برآورده نمی شود که آن هم با حق خیار قابل جبران است.