مقایسه استعاره های مفهومی غم و شادی در اشعار پروین اعتصامی

هدف کلی از تحقیق حاضر بررسی و مقایسه استعاره های مفهومی شادی و غم در سروده های شاعره معاصر پروین اعتصامی (1320 -1285) می باشد. برای انجام مراحل پژوهش ابتدا تعداد 329 بیت از پیکره مورد مطالعه که در همگی آن ها مفهوم استعاری یکی از دو حوزه احساس فوق بکار رفته بود، استخراج گردید. از این مجموعه تعداد 266 مورد به استعاره غم و مابقی (63 مورد) به استعاره مفهومی شادی مرتبط می شد. پس از تحلیل و مقایسه داده ها مشاهده گردید که فراوانی استعاره های مفهومی غم و نیز گستره و تنوع معنایی در آن ها به طرز چشمگیری بیشتر از حوزه مقابل یعنی شادی بود که با توجه به مضامین تلخ اجتماعی بکار رفته در سروده های پروین قابل توجیه است. شباهت بین دو حوزه احساس علاوه بر استفاده مشترک از استعاره های هستی شناسانه (شامل جسمی شدگی و تشخیص) و نیز استعاره های جهت گیرانه (طرحواره های جهت)، در حوزه های مبدا مشترک شامل زمان، مکان و سلامتی نیز شباهت های قابل ملاحظه ای مشاهده شد، ونیز اینکه بین استعاره های بکار رفته در پیکره فوق و فهرست جهانی شباهت ها به مراتب بیش از تفاوت ها بود که خود مبین بعد همگانی تفکر استعاری می باشد. استفاده از حوزه های مبدا عینی یا کمتر انتزاعی نسبت به حوزه مقصد به منظور درک بهتر و تسهیل در شناخت استعاره های مفهومی یکی از اصول اولیه و بنیادین زبانشناسی شناختی بشمار می رود.