بررسی تصادفی سازی درکارآزمایی های بالینی منتشرشده در مجلات فارسی علوم پزشکی دارای نمایه اسکوپوس طی سال های 1395-1392

تصادفی سازی، یکی از اصول انجام درست کارآزمایی بالینی است. هدف از این پژوهش، تعیین کیفیت تصادفی سازی در مقالات کارآزمایی بالینی مجلات علوم پزشکی اسکوپوس فارسی است. در این مطالعه کتابخانه ای، تمام مقالات کارآزمایی بالینی منتشر در مجلات فارسی با نمایه اسکوپوس در فاصله سال های 1395-1392 بررسی و کیفیت تصادفی سازی با مقیاس جاداد ارزیابی گردید. امتیازات آیتم تصادفی سازی این مقیاس در دامنه 0 تا 2 قرار دارد به طوری که امتیاز 0 کیفیت ضعیف، امتیاز 1 کیفیت متوسط و امتیاز 2 کیفیت بالا را نشان می دهد.  در کل 452 مقاله ارزیابی شد که 423 مقاله (6/93 %) به تخصیص تصادفی اشاره داشتند. روش تخصیص تصادفی ساده و بلوک بندی به ترتیب در 8/42 % و 22% از مطالعات تصادفی سازی شده بکار رفته بود. در 34% از مقالات، نحوه تصادفی سازی مبهم و در 3/5 % از آن ها، روش نادرستی برای اجرای تصادفی سازی بکار رفته بود. ازنظر مقیاس جاداد، 4/56 % از مقالات کیفیت خوب، 9/36 % کیفیت متوسط و 6/6 % کیفیت ضعیف ازنظر تصادفی سازی داشتند. متخصصین متدلوژی در 7/40 % از مقالات همکاری داشته که همکاری آن ها منجر به افزایش شفافیت در گزارش نحوه تصادفی سازی شده بود (007/0P=). نحوه تصادفی سازی و شیوه گزارش دهی آن در بسیاری از مقالات کارآزمایی بالینی مبهم است. لذا با توجه به اهمیت تصادفی سازی در اعتباربخشی به نتایج این مطالعات، توجه بیشتر سردبیران مجلات و محققین به کیفیت تصادفی سازی و نحوه گزارش آن توصیه می گردد.