طرح تشویقی کارکنان شرکت: سهام تشویقی و سهام ترجیحی با مطالعه در نظام حقوقی انگلستان و ایران

امروزه شرکتها برای ارتقاء سطح کمی و کیفی عملکرد کارکنان خود ناگزیر به اجرای طرحهای تشویقی کارکنان هستند. برنامه های تشویقی شرکت دیگر صرفا در قالب پرداخت پاداش نقدی نیست، بلکه در زمان حاضر شرکتهای اروپایی و امریکایی از یک سو برای استفاده از مزایای مالیاتی و از سوی دیگر با هدف ایجاد انگیزه در کارکنان شایسته و کلیدی خود برای تداوم همکاری با شرکت از طریق ساز و کار ایجاد مالکیت در قسمتی از سهام شرکت، به استفاده از طرح های سهام تشویقی روی آورده اند. در حقوق تجارت ایران به سهام تشویقی تصریح نشده است بنابراین شرکت های خصوصی بسیار محدودی که با الگوبرداری از نمونه های خارجی در توافقات سهامداران برنامه سهام تشویقی را تصوب می کنند، برای اجرایی کردن آن متوسل به ماده 10 قانون مدنی می شوند. لیکن در ماده 61 قانون برنامه پنجساله پنجم توسعه 1390-1394 به سهام ترجیحی اشاره شده است که در راستای اجرای اصل 44 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و با هدف خصوصی سازی، اموال شرکتهای دولتی میان کارکنان این شرکت ها تقسیم می شود. اگرچه در نگاه نخست سهام ترجیحی تاسیس مشابه سهام تشویقی به نظر می رسد اما اختصاص آن به شرکتهای دولتی و تدقیق در ماهیت، اهداف و نحوه واگذاری آن مبین تفاوتهای ماهوی بین این دو نوع سهام است.