ارزیابی تنوع ژنتیکی و وراثت پذیری صفات اگرومورفولوژیک در لاین های امیدبخش نخود تحت شرایط نرمال رطوبتی

وجود تنوع و انجام گزینش، لازمه و اساس برنامه های به نژادی می باشند. اهداف این پژوهش شامل ارزیابی تنوع ژنتیکی، گروه بندی لاین های نخود، شناسایی صفات مرتبط با عملکرد دانه و برآورد وراثت پذیری آن ها بود. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 92 - 1391 انجام شد. ژنوتیپ ها از نظر کلیه صفات دارای تفاوت معنی دار (p<0.05) بودند و در هر چهار ناحیه بای پلات توزیع شدند که این بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بالا در بین آن ها می باشد. وراثت پذیری عمومی صفات از 17/60 درصد، برای صفت ارتفاع بوته، تا 80/94 درصد، برای صفت وزن صد دانه، برآورد شد. سه مولفه اول، دوم و سوم به ترتیب به عنوان "مولفه عملکرد و اجزاء عملکرد"، "مولفه رشد رویشی یا بنیه گیاه" و "مولفه توانایی حفظ آب در گیاه" نام گذاری شدند که در مجموع 3/73 درصد از تغییرات کل داده ها را توجیه نمودند. چهار عامل اصلی نیز به ترتیب تحت عنوان "عامل عملکرد و اجزاء عملکرد"، "عامل افزایش طول دوره زایشی"، "عامل توانایی حفظ آب در گیاه" و "عامل افزایش طول دوره رویشی"، در مجموع 9/80 درصد از تغییرات کل داده ها را توجیه کردند. تجزیه خوشه لاین ها را در چهار گروه مجزا قرار داد به طوری که این گروه بندی به طور صد در صد توسط تجزیه تابع تشخیص نیز تایید شد. لاین های خوشه اول و سوم از نظر صفات عملکرد و اجزاء عملکرد، به ترتیب کم ترین و بیش ترین میانگین را به خود اختصاص دادند که می توان از تلاقی این لاین ها، جهت ایجاد تنوع در ژرم پلاسم جدید استفاده کرد.