دو روایت امر سیاسی و الگوی دولت در اندیشه متفکران دوره میانه اسلامی
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
یکی از موضوعات قابل مطالعه در اندیشه دوره میانه اسلامی، برداشت اندیشمندان مسلمان از «امر سیاسی» است. هر برداشتی از امر سیاسی نیز متضمن تجویز گونه ای خاص از الگوی دولت است. این که نگاه اندیشمندان مسلمان به امر سیاسی چه بوده و چه تاثیری بر الگوی دولت داشته است مسئله نوشتار حاضر است. ایضاح این موضوع با ابتنا بر بررسی روایت امر سیاسی دشمن انگار در اندیشه اشمیت و اشمیت گرایان از یک سو و از طرف دیگر روایت امر سیاسی به مثابه سامان جامعه ای عاری از منازعه در آرا اندیشمندانی چون آرنت و دریدا، با استفاده از روش مقایسه ای صورت می گیرد. این که در دو رویکرد مهم اندیشه دوره میانه اسلامی یعنی اخلاق نویسی فلسفی و اندرزنامه نویسی کدام روایت امر سیاسی برجسته است و کدام الگوی دولت از آن منتج می شود؛ هدف این مقاله است. در روایت اخلاق نویسان فلسفی، امر سیاسی به معنای ایجاد فضایی ارگانیکی و تعالی گرا برای ادامه کنش برخاسته از میل درونی انسان ها است. «محبت» مهم ترین میل درونی و رکن دست یابی به چنین جامعه ای محسوب می شود. این روایت منتج به ارائه الگوی ارگانیکی دولت می شود. در روایت دوم که اندرزنامه های دوره میانه اسلامی آن را برجسته می سازند، زیست جهان انسان ها عرصه منازعه دائمی است و اوج این تعارض ساحت سیاست است. امر سیاسی در این شرایط به معنای تلاش حاکمان برای حفظ قدرت از گزند کشمکش «دیگران» است؛ کشمکشی که دائمی و پایان ناپذیر است. روایت دوم، الگوی ابزار انگار دولت مکانیکی را برای حفظ و بسط قدرت تجویز می کند.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
انتشار در:
صفحات:
1 تا 38
لینک کوتاه:
magiran.com/p1969110
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 990,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
دسترسی سراسری کاربران دانشگاه پیام نور!
اعضای هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه پیام نور در سراسر کشور، در صورت ثبت نام با ایمیل دانشگاهی، تا پایان فروردین ماه 1403 به مقالات سایت دسترسی خواهند داشت!
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 50 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!