بررسی تاثیر به کارگیری سامانه های سطوح آبگیر مدیریت شده در افزایش تولیدات گیاهی

این پروژه به منظور امکان سنجی استقرار درختان مثمر و افزایش تولیدات گیاهی از طریق به کارگیری سامانه های سطوح آبگیر در استان کرمان به مدت 5 سال به اجرا در آمده است. برای انجام این تحقیق عرصه مرتعی با شیب متوسط 28% انتخاب شد. پنج تیمار سامانه شامل جمع آوری سنگریزه و پوشش گیاهی سطح سامانه به همراه به کارگیری فیلتر سنگریزه ای، جمع آوری سنگریزه و پوشش گیاهی سطح سامانه بدون به کارگیری فیلتر سنگریزه ای، عایق نمودن بخشی از سطح سامانه به همراه به کارگیری فیلتر سنگریزه ای، عایق نمودن بخشی از سطح سامانه بدون به کارگیری فیلتر سنگریزه ای و تیمار شاهد (زمین دست نخورده) به همراه سه رقم بادام (تلخ، شیرین و دیرگل همدان) در 5 تکرار به کار برده شد. در این تحقیق با رفتارسنجی سامانه ها، تاثیر آن ها بر رشد و نمو نهال ها از طریق اندازه گیری شاخص های گیاهی (قطر یقه، ارتفاع درخت، سطح تاج پوشش، زنده مانی و تولید میوه) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد میانگین این متغیرها در تیمار شاهد از بقیه تیمارها کمتر و به ترتیب در تیمارهای جمع آوری پوشش گیاهی سطح سامانه بدون فیلتر سنگریزه ای، جمع آوری پوشش گیاهی سطح سامانه با فیلتر سنگریزه ای، عایق نمودن بخشی از سطح سامانه بدون به کارگیری فیلتر سنگریزه ای و عایق نمودن بخشی از سطح سامانه به همراه به کارگیری فیلتر سنگریزه ای افزایش پیدا می کند. به طوری که در سال پنجم اجرای پروژه، میانگین قطر یقه، ارتفاع درخت، سطح تاج پوشش، عملکرد و زنده مانی در تیمار عایق نمودن بخشی از سطح سامانه به همراه به کارگیری فیلتر سنگریزه ای به ترتیب به 5/58 میلی متر، 258 سانتی متر، 5/2 مترمربع، 2/1 کیلوگرم بادام در هر درخت و 100 درصد رسیده است به طوریکه در این تیمار هیچگونه تلفاتی نداشته و از همه تیمارها بیشتر می باشد. همچنین مجموعا در بین 75 اصله ارقام بادام کاشته شده (تلخ، شیرین و دیرگل همدان)، رقم تلخ از رشد و نمو بهتری برخوردار بوده و شاخص های گیاهی در این رقم بیشتر از سایر ارقام می باشد. بنابراین به کارگیری پوشش عایق در سامانه های سطوح آبگیر، نقش مهمی در جمع آوری حجم آب کافی در جهت تامین رطوبت مورد نیاز درختان در محل استقرار آن ها ایفا نموده و موجب افزایش تولید در حوضه های آبخیز و بهبود اقتصاد معیشتی ساکنان حوضه های آبخیز می گردد.