تجزیه پایداری عملکرد لاین های امید بخش گندم دوروم در مناطق گرم و خشک با استفاده از روش های پارامتری و ناپارامتری

پایداری عملکرد یکی از مهم ترین ویژگی های یک ژنوتیپ برای معرفی شدن به عنوان یک رقم است که باعث می شود ارقام اصلاح شده در مناطق وسیعی سازگار باشند. به منظور دستیابی به ژنوتیپ های پرمحصول و سازگار گندم دوروم برای مناطق گرم و خشک کشور، آزمایشی با 18 لاین امید بخش به همراه دو شاهد، شامل یک رقم شاهد گندم دوروم بهرنگ و یک رقم شاهد گندم نان چمران در ایستگاه های تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی داراب، اهواز، خرم آباد و دزفول در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و به مدت دو سال صورت گرفت. در هر منطقه عملکرد دانه و صفات زراعی لاین ها اندازه گیری شدند. با توجه به آماره شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل (SIIG)، که بر مبنای تمام روش های پارامتری محاسبه شده است، به ترتیب لاین های DW-93-10، DW-93-7، DW-93-15، DW-93-16، DW-93-4 و DW-93-18، با بیشترین مقدار SIIG نزدیک به یک، جزء پایدارترین لاین ها از نظر عملکرد دانه بودند. همچنین این لاین ها کمترین فاصله را از ژنوتیپ ایده آل (d+) و بیشترین فاصله را از ژنوتیپ غیر ایده ال (d-) داشتند. روش SIIG بر مبنای همه روش های ناپارامتری نیز محاسبه شد. نتایج نشان داد لاین های DW-93-18، DW-93-15، DW-93-10، DW-93-16، DW-93-7، DW-93-14، DW-93-2، DW-93-4 و DW-93-5 به ترتیب با بیشترین مقدار، جزء پایدارترین لاین ها از نظر عملکرد دانه بودند. در مجموع برمبنای روش های پارامتری و ناپارامتری، لاین های DW-93-10، DW-93-7، W-93-15، DW-93-4 و DW-93-18 جزء پایدارترین لاین ها از نظر عملکرد دانه بودند و در کل، با توجه به عملکرد دانه، شاخص های کیفیت و تحمل بیماری های مهم گندم، لاین های DW-93-4 و DW-93-5 که برتر از شاهد بودند و همچنین لاین DW-93-19 که زودرس تر از شاهد بود، نیز انتخاب شدند. این لاین ها پس از تکثیر بذر، برای انتخاب برترین آنها در شرایط زارعین، وارد آزمایشات تحقیقی- ترویجی می شوند.