بررسی اثر شرایط اقلیمی بر غلظت استویوزید در استویای تولید شده در مناطق مختلف ایران و بهینه سازی شرایط استخراج استویوزید

با توجه به افزایش بیماری هایی از جمله دیابت و چاقی امروزه استفاده از جایگزین های ساکارز برای تولید محصولات کم کالری و بدون قند مورد توجه پژوهشگران و صنعتگران قرار گرفته است. در این میان استویوزید با شیرینی 300 برابر نسبت به ساکارز با توجه به طبیعی بودن آن دارای جایگاه ویژه ای می باشد. هدف از اینپژوهش بهینه سازی شرایط استخراج استویوزید از برگ های گیاه استویا (میزان حلال، دما و زمان) و بررسی اقلیم های متفاوت بر روی میزان غلظت استویوزید می باشد.

در ابتدا بهینه سازی استخراج استویوزید (میزان حلال، دما و زمان) صورت گرفته سپس نتایج بر روی گیاهان پرورش یافته در سه ناحیه با اقلیم متفاوت (اصفهان: معتدل و کوهستانی، شهرکرد: سرد و کوهستانی و شیراز: گرم و کوهستانی) اعمال شد و در نهایت میزان غلظت استویوزید با استفاده از کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا مورد بررسی قرار گرفت.

با توجه به نتایج به دست آمده بهترین شرایط استخراج در مدت زمان 120 دقیقه، دمای 50 درجه سانتی گراد و حجم 160 میلی لیتر از حلال (اتانول) می باشد؛ درادامهبااعمالایننتایجبررویگیاهانرشددادهشدهدرسه شهراصفهان،شیرازوشهرکردنتایج بدست آمده نشان داد که شرایط اقلیمی می تواند تاثیرگذار بر روی محصول باشد به طوری که در این میان گیاهان پرورش یافته در اصفهان بیشترین سطح و راندمان تولید تن در هکتار و در مقابل از بیشترین ناخالصی برخوردار می باشد در حالیکه گیاهان پرورش یافته در شیراز دارای کمترین راندمان تولید تن در هکتار و دارای خلوص بالا می باشند.

با توجه به بالا رفتن مصرف شیرین کننده ی استویوزید و همچنین قیمت بالای شیرین کننده ی فوق، کشت و پرورش آن در کشور امری مهم محسوب می شود. نتایج این تحقیق نشان دهنده ی تحقق کشت این گیاه در کشور و استخراج شیرین کننده ی استویوزید با استفاده از حلال می باشد؛ با این حال انجام پژوهش های بیشتر بر روی روش های استخراج دیگر نیز امری ضروری و مهم می باشد.