عوامل موثر بر پایداری نظام کشت گندم در شهرستان گرگان

پایداری در نظام های کشت گندم به مولفه های متعددی بستگی دارد. پژوهش حاضر با هدف شناخت و تحلیل مولفه های پایداری نظام کشت گندم در شهرستان گرگان انجام شد. جامعه آماری شامل کشاورزان گندمکار گرگان بود. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران برآورد و نمونه ها به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و در نهایت 190 پرسشنامه تکمیل گردید. روایی پرسشنامه از طریق صاحب نظران توسعه کشاورزی تایید و پایایی گویه های پرسشنامه با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 806/0 به دست آمد. برای تحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی استفاده و  تجزیه و تحلیل در دو بخش توصیفی و تحلیلی انجام شد. بین متغیرهای اصلی نظیر سطح زیرکشت گندم، مدیریت تلفیقی آفات و اصلاح اراضی، استفاده از بذور اصلاح شده، تعداد دفعات مراجعه به مراکز ترویجی، سطح دانش کشاورزی پایدار، رضایت شغلی از کار کشاورزی، سود حاصل از کشت گندم، میزان عملکرد گندم در هکتار و مولفه های پایداری نظام کشت گندم همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت. در مجموع، پنج عامل اکولوژیکی- زراعی، عملیات زراعی پایدارمحور، حمایت های خدماتی- ترویجی، وضعیت اجتماعی- مشارکتی و عامل اقتصادی که مجموعا 21 متغیر را دربرمی گرفت، حدود 74% از واریانس عوامل پایداری نظام کشت گندم در شهرستان گرگان را تبیین نمود. بهبود مدیریت منابع روستایی، گسترش فعالیت های تعاونی و مشارکتی کشاورزی، دانش بومی کشاورزان، سیاست گذاری هایی از جانب برنامه ریزان ترویجی و کاهش هزینه های تولید در فرآیند بهره برداری می تواند نقش موثری در بهبود فرآیند پایدارسازی کشاورزی داشته باشد.