اثر روش خاک ورزی و مدیریت بقایای گندم (Triticum aestivum L.) بر عملکرد ذرت (Zea mays L.)، خصوصیات خاک و فراوانی کرم های خاکی

روش خاک ورزی و مدیریت بقایا دو عامل مهم مدیریتی هستند که می توانند ویژگی های محیط و موجودات خاک و تولید زراعی را تحت تاثیر قرار دهند. آزمایشی سه ساله به منظور بررسی اثر خاک ورزی (خاک ورزی رایج، کم خاک ورزی و بی خاک ورزی) و مدیریت بقایای گیاهی گندم (حفظ بقایا و حذف تمام بقایا از سطح خاک) بر فراوانی کرم های خاکی، ماده آلی خاک، نفوذ تجمعی و عملکرد ذرت، به صورت کرت های یک بار خرد شده با سه تکرار در زرقان فارس اجرا شد. بیشترین عملکرد دانه (14447 کیلوگرم در هکتار) و شاخص برداشت ذرت (82/36 درصد) به ترتیب در کم خاک ورزی و خاکورزی رایج با حفظ بقایای گیاهی حاصل شد. عملیات کم خاک ورزی و حفظ بقایا میزان عملکرد دانه ذرت را نسبت به بی خاک ورزی بیش از 30 درصد افزایش داد. خاک ورزی رایج و حذف بقایا نسبت به خاک ورزی حفاظتی منجر به کاهش 15 و 12 درصدی ماده آلی خاک در دو عمق صفر-10 و 10-20 سانتی متری شد. با حفظ بقایای گیاهی بیشترین میزان نفوذ تجمعی در کم خاک ورزی و خاک ورزی رایج حاصل شد. بیشترین فراوانی کرم های خاکی در بی خاک ورزی و حفظ بقایا حاصل شد در حالی که خاک ورزی رایج و حذف بقایا نسبت به کم خاک ورزی و بی خاک ورزی فراوانی کرم های خاکی را به ترتیب 5/38 و 50 درصد کاهش داد. به طور کلی در تناوب پیوسته گندم-ذرت جهت حفظ پتانسیل عملکرد ذرت، بهبود حاصلخیزی خاک و افزایش فعالیت کرم های خاکی انجام عملیات کم خاک ورزی و حفظ بقایای ایستاده گیاهی گندم با ارتفاع 30 سانتی متر در سطح خاک قابل توصیه است.