بررسی وضعیت جریان آب در دریاچه هفت برم با استفاده از فناوری تکه نگاری صوتی

تکه نگاری صوتی شاخه ای از علم سنجش از دور است که با ارسال و دریافت دوسویه امواج صوتی خصوصیات جریان را اندازه گیری می کند. اگرچه این روش به طور گسترده در کشورهای توسعه یافته برای پایش سرعت آب در رودخانه ها، دریاها و اقیانوس ها بکار گرفته می شود، اما هیچ سابقه ای از استفاده آن برای اندازه گیری سرعت جریان در درون دریاچه ها وجود ندارد. در این مقاله نتایج کاربرد فناوری تکه نگاری صوتی برای اندازه گیری سرعت جریان در دریاچه برای اولین بار ارائه شده است. جهت انجام این تحقیق دو دستگاه تکه نگاری صوتی به فاصله ی 262 متر از یکدیگر در یکی از دریاچه های شیرین هفت برم واقع در غرب شیراز قرار داده شد و امواج صوتی با بسامد 30 کیلوهرتز در هر 40 ثانیه توسط دستگاه ها ارسال شدند. نتایج نشان داد که زمان طی شده امواج صوتی در طول آزمایش حدود 177 میلی ثانیه است. با استفاده از میانگین زمان رسیدن امواج به ایستگاه مقابل و اختلاف زمان رسیدن امواج در ایستگاه ها، سرعت صوت و سرعت متوسط جریان آب به ترتیب 1481 متر بر ثانیه و 5/1- سانتی متر بر ثانیه اندازه گیری شد. بررسی ها نشان می دهد، جریان معنی داری به سمت حاشیه دریاچه در زمان انجام این آزمایش وجود داشته است. به عبارت دیگر این مطالعه بیانگر تغذیه آبخوان آبرفتی حاشیه دریاچه از آب درون دریاچه می باشد، که این امر با شرایط هیدروژئولوژیکی این آبخوان و مطالعات پیشین انجام شده در منطقه همخوانی دارد. بنابراین این مطالعه نشان می دهد امکان تعیین جریان های ورودی یا خروجی زیرزمینی از دریاچه ها با استفاده از فناوری تکه نگاری صوتی وجود دارد.