ارزیابی مدیریت علف های هرز گیاه دارویی نعناع فلفلی ) Mentha piperita L) با کاربرد گیاهان پوششی باریک برگ و تاثیر آن بر عملکرد نعناع فلفلی

امروزه گیاهان پوششی ازجمله ابزار موثر در مدیریت غیرشیمیایی علف های هرز در کشاورزی پایدار به شمار می روند. این آزمایش با هدف بررسی تاثیر گیاهان پوششی در مدیریت علف های هرز و عملکرد گیاه دارویی نعناع فلفلی اجرا شد. به منظور بررسی تاثیر گیاهان پوششی بر مدیریت علف های هرز و عملکرد گیاه دارویی نعناع فلفلی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی، به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 1391 اجرا شد. عامل اصلی شامل کشت گیاهان پوششی گندم پاییزه، جو پاییزه، چاودار پاییزه، گندم بهاره، جو بهاره و مخلوط چاودار پاییزه + جو پاییزه وشاهد) کشت نعناع بدون گیاه پوششی با اعمال و بدون اعمال وجین علف هرز( و عامل فرعی چگونگی مدیریت بقایای گیاهان پوششی) ایجاد خاکپوش با مالچ( با علف کش، خاکپوش کفبر، سرزنی خاکپوش زنده از ارتفاع 20 - 30 سانتیمتری( بود. برای بررسی تاثیر گیاهان پوششی بر تراکم و وزن خشک علف های هرز، سه مرحله نمونه برداری از علف های هرز ) 30 ، 60 ، 90 ( روز پس از کاشت نعناع فلفلی )به غیر از کرت های شاهد وجین کامل و بدون وجین( با استفاده از چهارچوب های 5 / 0 × 5 / 0 متر انجام گرفت. همچنین در آخر آزمایش صفات شمار شاخه های فرعی، طول ساقه، وزن خشک برگ و عملکرد تر برگ نعناع فلفلی اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که تاثیر اصلی نوع گیاه پوششی بر شمار شاخه فرعی و تاثیر چگونگی مدیریت گیاهان پوششی بر بیشتر صفات نعناع فلفلی و همچنین وزن خشک و تراکم علفهای هرز تاثیر معنی داری داشت. همچنین نتایج نشان داد، همه ی صفات نعناع فلفلی در مدیریت خاکپوش کفبر میزان بالاتری داشته و مدیریت های خاکپوش زنده سرزنی شده و خاکپوش ایجاد شده با علفکش در رتبه های بعدی قرار گرفتند. مقایسه میانگین اثرهای متقابل نشان داد بیشترین عملکرد تر برگ از تیمارهای خاکپوش سرزنی شده گندم پاییزه، خاکپوش کفبر جو بهاره و خاکپوش کف بر چاودار پاییزه به دست آمد. تاثیر اصلی نوع گیاه پوششی در نمونه برداری اول بر وزن خشک علف هرز تاج خروس و برای تراکم علف هرز پیچک صحرایی در نمونه برداری سوم و تاثیر نحوه مدیریت گیاهان پوششی برای همه ی علفهای هرز و در هر سه نمونه برداری معنی دار شد. به طور میانگین در سه مرحله نمونه برداری میزان مدیریت و مهار )کنترل( وزن خشک تاج خروس، سلمه تره و پیچک صحرایی برای مدیریت های خاکپوش کفبر، خاکپوش سرزنی شده و خاکپوش ایجاد شده با علفکش به ترتیب 66 ، 73 و 38 درصد و میزان کنترل دما و تراکم آنها به ترتیب 59 ، 70 و 44 درصد به دست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد گیاهان پوششی از جمله راهکارهای موثر در مهار علف های هرز به شمار می روند. به طوری که در این آزمایش، گیاهان پوششی باریک برگ با رشد سریع و تولید زیست توده ) بیوماس( بالا، سبب کاهش تراکم و وزن خشک علف های هرز یکساله و چندساله شده و تاثیر مطلوبی نیز بر عملکرد تر برگ نعناع فلفلی داشتند. به طور کلی با در نظر گرفتن سودمندی های مدیریت موثر علف های هرز و تولید محصول سالم، تیمار خاکپوش سرزنی شده گندم پاییزه مناسب بود.