بررسی میزان انطباق شرایط اقلیمی استان های خراسان شمالی، رضوی و جنوبی برای کشت پاییزه چغندرقند با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی

هدف اصلی این مطالعه، تعیین نواحی مستعد کشت پاییزه چغندرقند در استان های خراسان شمالی، رضوی و جنوبی با توجه به برخی از متغیرهای موثر در آن می باشد. بدین منظور داده های هواشناسی از اداره کل هواشناسی استان ها برای ایستگاه های منطقه در دوره 1383-1394 جمع آوری شد، سپس با استفاده از نرم افزار  ArcGISاطلاعات توصیفی نقشه ها به آن اضافه شد. با توجه به اقلیم موردنیاز محصول چغندرقند بر اساس یک مدل تصمیم گیری سلسله مراتبی، وزن پارامتر و اهمیت هر یک از لایه ها به وسیله نرم افزار EXPERT CHOICE تعیین گردید. در بین معیارهای تصمیم گیری بهاره شدن (Vernalization) مهم ترین عامل تعیین شد. درنهایت با استفاده از عملیات همپوشانی وزنی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی پهنه بندی عرصه های مستعد کشت پاییزه چغندرقند در این استان ها انجام گرفت. طبق نقشه نهایی پهنه بندی 9/71 درصد اراضی این استان ها جزء مناطق درجه یک قرار گرفت. پیرو پهنه بندی انجام شده به منظور بررسی امکان کشت پاییزه چغندرقند در شهرستان مشهد به عنوان تست مدل تحقیقی، آزمایشی در قالب اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 انجام شد. این تحقیق حاکی از تاثیر معنی دار تاریخ کاشت و رقم بر درصد ساقه روی بود. با توجه به نتایج این آزمایش و بررسی نقشه پهنه بندی نهایی مشخص گردید که این منطقه جزء مناطق درجه 2 می باشد؛ بنابراین به نظر می رسد امکان کشت پاییزه چغندرقند با استفاده از ارقام مقاوم و انتخاب تاریخ کاشت مناسب در مناطق مستعد استان های مورد بررسی وجود دارد.