تغییرات فیتوشیمایی گیاه چغندر (Beta vulgaris L)در پاسخ به پرتو ماوراءبنفش B

موجودات زنده واجد سازوکارهایی برای رویارویی با اثرات مضر پرتو فرابنفش خورشید می باشند. در این آزمایش، آثار سه دوز پرتو فرابنفشB بر روی برخی ویژگی های فیزیولوژیک رقم BR1 گیاه چغندرقند (Beta vulgaris L) درقالب طرح کاملا تصادفی درسه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. تمامی گیاهان در اتاقک رشد با دمای 20/25 درجه سانتیگراد (شب/روز) با دوره روشنایی/ تاریکی 16 ساعت و هشت ساعت، به مدت 30 روز رشد داده شدند. سپس گیاهان تحت چهار تیمار شاهد و سه تیمار 042/3، 084/6 و 126/9 کیلو ژول بر متر مربع در روز پرتو فرابنفش B به مدت یک هفته قرار داده شدند. ببیشترین میزان پرتو فرابنفش (126/9 کیلو ژول بر متر مربع در روز) موجب کاهش 11 درصدی میزان قندهای محلول بافت برگی گیاه شد. همچنین دوزهای 042/3، 084/6 و 126/9 کیلو ژول بر متر مربع در روز پرتو فرابنفش B موجب افزایش 80، 82 و 86 درصدی فلاوونوئیدها گردیده است. بالاترین میزان پرتو فرا بنفش سبب افزایش 24 درصدی ترکیبات فنلی کل در گیاه چغندرقند شد. پرتو فرا بنفش B موجب افزایش معنی دار مقادیر بتالائین ها (بتانین و بتاگزانتین) نیز گردید. فعالیت آنتی اکسیدانتی عصاره متانولی برگ های چغندرقند تحت پرتو فرا بنفش B افزایش معنی داری داشت. بررسی فعالیت آنتی اکسیدانتی بتالایین ها نشان داد که میزان فعالیت آنتی اکسیدانتی بتاگزانتین بیشتر از بتانین می باشد. افزایش شدت پرتو فرابنفش B موجب بالا رفتن میزان متابولیت های ثانویه چغندر قند و در نتیجه منجر به ارتقای توان آنتی اکسیدانی این گیاه گردید.