معرفی و تحلیل دستنویس منظومه وامق و عذرا سروده اسیری

یکی از نظیره گویان نظامی در خمسه سرایی، شاعری معروف به اسیری، از شعرای ایرانی دربار عثمانی در سده دهم هجری است. اسیری منظومه وامق و عذرا را در وزن و بحر خسرو و شیرین در سال 954ق به رشته نظم کشیده است. درون مایه این قصه، ماجرای عشق بدفرجام وامق، شاهزاده ایرانی، با عذرا دختر فغفور چین است. نسخه منحصربه فرد این منظومه در کتابخانه فاتح استانبول به شماره 4141 محفوظ است و در سال 971 قمری کتابت شده است. بررسی داستان نشان می دهد با اینکه شاعر، منظومه وامق و عذرا را در وزن و بحر خسرو و شیرین سروده، به لحاظ درون مایه، متاثر از لیلی و مجنون و هفت پیکر نیز بوده است. اسیری مضامینی چون خو گرفتن وحوش بیابان با وامق، محبوس بودن عذرا به حکم پدر خودکامه، نامرادی دو دلداده و عشقی آمیخته با عفت، و مضمون زنجیر پیرزن بر گردن وامق و... را از لیلی و مجنون نظامی اخذ کرده و ساختن قصرهای چهارگانه برای وامق، توصیف عجوزه ای که کارش قتل اسیران بود و به دسیسه او وامق جان داد، متاثر از تصویر عفریتی است که در حکایت ماهان (روز چهارشنبه گنبد پیروزه رنگ) در هفت پیکر نظامی آمده است. در این جستار، ضمن معرفی شاعر و آثار او، به تحلیل انتقادی داستان وامق و عذرا نیز پرداخته می شود.