بررسی مولکولی جهش ها ی اگزون 6 ژن فنیل آلانین هیدروکسیلاز در بیماران فنیل کتونوری از استان گیلان

فنیل کتونوری (PKU)، یک اختلال متابولیک است که به وسیله جهش هایی در ژن فنیل آلانین هیدروکسیلاز (PAH) ایجاد می شود. پس از تالاسمی، PKU به عنوان شایع ترین بیماری اتوزومال مغلوب در جمعیت ایرانی محسوب می شود؛ بنابراین شناسایی موتاسیون های عامل بیماری در این جمعیت حائز اهمیت است. مطابق پایگاه داده PAH یکی از اگزون هایی که دارای بیشترین تعداد آلل های موتانت می باشد اگزون 6 و اینترون های اطراف است. بر این اساس، این مطالعه برای شناسایی جهش های اگزون 6 ژن PAH در بیماران PKU استان گیلان و مقایسه آن با مطالعات انجام شده در سایر بخش های ایران طراحی شد. در این مطالعه توصیفی-مقطعی، طی یک دوره یک ساله، تعداد 25 بیمار PKU و غیر خویشاوند (1 تا 21 سال) از نواحی مختلف استان گیلان شناسایی شد. پس از استخراج DNA ژنومی، شناسایی موتاسیون ها با استفاده از روش واکنش زنجیره ای پلیمراز-تعیین توالی صورت گرفت. جهش ها و پلی مورفیسم های شناسایی شده در این مطالعه به ترتیب شامل (4%) R176X و (46%) Q232Q می باشد. جهش R176X در 1 بیمار به صورت هموزیگوت مشاهده شد. این بیمار فنوتیپ mHPA داشته و والدین بیمار خویشاوند درجه سوم بودند. با توجه به اینکه در این مطالعه جهش R176X تنها در 4 درصد کروموزوم ها یافت شده است، بدست آوردن طیف کامل موتاسیون های ژن PAH در بیماران PKU استان گیلان نیازمند بررسی 12 اگزون دیگر می باشد. به علاوه با در نظر گرفتن تفاوت طیف جهش های ژن PAH در بخش های مختلف ایران، می توان با انجام مطالعات جامع در مناطق مختلف ایران، جهش های خاص هر منطقه را شناسایی کرد و به منظور پیشبرد اهداف پیشگیرانه و درمانی آینده از آن ها بهره برد.