حل تعارض روایات تفسیری ابن عباس (مطالعه موردی: روایات تفسیری آیات صیام)

عبدالله بن عباس، صحابی مشهور پیامبر (ص) و از مفسران برجسته است. شهرت وی در تفسیر، منجر به نقل روایات دروغین و متعارض از وی شده است. نمونه ای از این روایات، در زمینه صیام می باشد. این مقاله با به کارگیری روش کتابخانه ای، تجزیه و تحلیل داده ها، به حل تعارض روایات صیام، که بخشی مربوط به نسخ یا عدم نسخ آیه 184سوره بقره و بخش دیگر در خصوص افطار یا عدم افطار در سفر است، پرداخته و به این نتیجه دست یافته است که روایات عدم نسخ آیه مذکور و روایات وجوب افطار در سفر، با توجه به معیارهایی همچون موافقت با سیاق، گفتار لغویان، ترجیح روایات اکثر بر اقل و غیره ترجیح دارد. در عین حال با توجه به مطابقت 80 درصدی روایات تفسیری ابن عباس با روایات ائمه (ع)، موضع گیری موافق عقیدتی- سیاسی وی در دفاع از ایشان و نیز تصریح خود ابن عباس به علم آموزی نزد حضرت علی (ع)، یک معیار مستقل، به عنوان یکی از مرجحات خارجی، در حل این تعارض ارائه می دهد که عبارت است از مطابقت روایات وی با روایات اهل بیت (ع).