نقد گفتمان تعلیق در نمایش نامه هملت شکسپیر، خوانشی لاکانی

در تاریخ نقد ادبی، نمایش نامه هملت همواره به عنوان مرجع ادبی در زمینه تحلیل گفتمان روان شناختی تلقی شده است، در حالی که به تعبیر زیگموند فروید موضوع استیصال در شخصیت پرنس هملت در هنگامه تصمیم و اقدام به انتقام از مرگ پدر ریشه در تمایلات ادیپی و سرکوب این گرایش در وجود او دارد. منتقد فرانسوی، ژاک لاکان، بر این باور است که نمی توان به نمایه نمایش نامه شکسپیر را تنها محدود به تظاهرات ادیپی هملت دانست، چرا که به زعم لاکان درام زندگی و فرجام هملت را انعکاسی از دو ویژگی تفکیک ناپذیر شخصیت او یعنی تمایل به «تمنا طلبی» و «سوبژه بودن» او باید دانست. جستار حاضر تلاش دارد با ارایه تحلیلی گفتمانی، در هم آمیختگی این تمایلات در شخصیت پرنس هملت را به تصویر کشد. از منظر تحلیل گفتمانی لاکان، موقعیت دراماتیک هملت را باید متاثر از اغتشاش / درهم آشفتگی میان «تمنای خود» و «تمنای دیگری» دانست. تنها در پایان نمایش است که خواننده شاهد نوعی گشایش (catharsis) در وضعیت تراژیک هملت می شود و این مهم زمانی رخ می دهد که او از تیغ زهرآگین شمشیر کلودییس به شدت مجروح شده است، اتفاقی دراماتیک که کارکرد نشانه ای آن حاکی از رهایی روحی روانی پرنس هملت از محاق دیگری بوده و به او می آموزاند که تابعیت هویت او به عنوان سوبژه در گرو «سیروریت تمنا طلبی» است نه انقیاد او در «دیگری».