بررسی کیفیت زندگی مرتبط با سلامت دهان و سلامت روان در بیماران مبتلا به اختلال مفصل گیجگاهی- فکی

اختلال مفصل گیجگاهی- فکی TMD (Temporomandibular joint disorder)، تاثیر بسزایی بر رفتارهای اجتماعی و حالات روانی بیماران دارد و بر کیفیت زندگی وابسته به سلامت دهان، تاثیرگذار است. هدف از مطالعه ی حاضر، تعیین ارتباط اختلال مفصل گیجگاهی- فکی با کیفیت زندگی وابسته به سلامت دهان و سلامت روان بود. در این مطالعه ی توصیفی- تحلیلی، از بین بیماران مبتلا به TMD که در سال 1395-1396 به دانشکده ی دندان پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) مراجعه کرده بودند، تعداد 75 بیمار به عنوان گروه مورد و 75 نفر با همان شرایط و بدون تشخیص بیماری به عنوان گروه شاهد، انتخاب شدند. برای بررسی سلامت دهان، از پرسش نامه ی اختصاصی سلامت دهانی (Oral Health Impact Profile :OHIP14) و برای بررسی سلامت روانی، از پرسش نامه ی سلامت عمومی (GHQ-28: General Health Questionnaire) و برای درجه بندی درد مزمن، از پرسش نامه ی RDC/TMD Axisll (Research Diagnostic Criteria for Temporomandibular Disorders) استفاده شد. داده ها توسط آزمون های آماری رگرسیون، ANOVA و کروسکال- والیس تجزیه و تحلیل شدند (α = 0/05). شاخص کیفیت زندگی وابسته به سلامت دهان OHIP14 (شیوع، شدت و گستردگی) بین دو گروه بیمار و شاهد، تفاوت معنی دار داشتند (p value = 0/0001) و در بین زنان بیمار، بیشتر از مردان بود و با بالا رفتن شدت درد مزمن، وضعیت شاخص بدتر می شد. شاخص های سلامت روان GHQ-28 (جسمانی سازی، اضطراب، افسردگی و اختلال روانی) بین دو گروه بیمار و شاهد، تفاوت معنی دار داشتند (p value = 0/0001) و با بالا رفتن شدت درد مزمن، وضعیت سلامت روان بدتر می شد. در بررسی ارتباط بین کیفیت زندگی وابسته به سلامت دهان (OHIP14) و سلامت روان (GHQ-28)، بیمارانی که در شاخص های GHQ-28 دارای اختلال بودند، از سلامت دهانی پایین تری برخوردار بودند (p value < 0/05). اختلال مفصل گیجگاهی- فکی، بصورت منفی، کیفیت زندگی وابسته به سلامت دهان و سلامت روان را تحت تاثیر قرار می دهد. در بیماران TMD، سلامت روان و سلامت دهان ارتباط نزدیکی باهم دارند، بطوری که بیماران با اختلال روانی، شاخص سلامت دهان و دندان OHRQOL (Oral Health Related Quality of Life) پایین تری نیز داشتند.