ارزیابی مقاومت تعدادی از ژنوتیپ های سویا نسبت به بیماری پوسیدگی زغالی (Macrophomina phaseolina) در شرایط مزرعه

با توجه به اهمیت بیماری پوسیدگی زغالی سویا، تعداد یکصد و سی ژنوتیپ سویا در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار به مدت دو سال (1393 و 1394) در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج مورد ارزیابی قرار گرفتند. عملکرد دانه و شاخص های مربوط به بیماری شامل طول زخم، نسبت طول زخم به طول بوته، درصد بوته های آلوده و تعداد میکرواسکلروت ها در ساقه اندازه گیری شدند. نتایج نشان دادکه در شرایط تنش بیماری کمترین درصد کاهش عملکرد دانه در بوته مربوط به ژنوتیپ شماره 45 (11/1 درصد) و بیشترین درصد کاهش عملکرد دانه مربوط به ژنوتیپ شماره 11 (96/60 درصد) بود. نتایج این تحقیق نشان داد که ژنوتیپ های شماره 1، 3، 4، 5، 10، 12، 20، 24، 30، 31، 32، 40، 41، 43، 45، 46، 50، 53، 54، 63، 64، 66، 74، 76، 77 و 115 ضمن داشتن درصد کاهش عملکرد کمتر فاقد علائم بیماری بودند که به عنوان مقاوم شناسائی شدند. ژنوتیپ های شماره 6، 11، 59، 58، 57، 55، 42، 35، 33، 25، 18، 13، 129، 124، 123، 111، 109، 97، 93، 86، 78، 72، 70، 62 و 130دارای درصد کاهش عملکرد و میزان بیماری بالاتر و به عنوان حساس نسبت به بیماری پوسیدگی زغالی شناخته شدند. همبستگی بین درصد کاهش عملکرد دانه با طول زخم (**62/0=r) و درصد بوته های آلوده (*53/0=r) مثبت و معنی دار بود. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام نیز نشان داد که دو متغیر طول زخم و درصد بوته های آلوده مجموعا بیش از 61 درصد تغییرات موجود بین درصد کاهش عملکرد دانه ژنوتیپ هارا در شرایط تنش بیماری توضیح دادند.