بررسی سیتوژنتیکی برخی از ژنوتیپ های چای (Camellia sinensis) در ایران

به منظور بررسی تنوع کاریوتیپی موجود در ژنوتیپ های چای، کاریوتیپ 16 ژنوتیپ چای مورد مطالعه قرار گرفت. پارامترهای کروموزومی شامل طول کل کروموزوم، طول بازوی بلند، طول بازوی کوتاه، نسبت بازوی بلند به کوتاه و شاخص سانترومری در هر ژنوتیپ بررسی شدند. تجزیه واریانس داده ها تفاوت معنی دار بین ژنوتیپ ها از نظر طول کروموزوم، طول بازوی بلند و طول بازوی کوتاه نشان داد. فرمول کاریوتیپی نشان داد که کروموزوم های موجود در ژنوتیپ های مورد مطالعه از نوع متاسانتریک و ساب متاسانتریک بودند. ماهواره و نواحی سازمان دهنده ی هستکی در ژنوتیپ های 277 و 581 مشاهده گردید. بجز ژنوتیپ 2021 که به صورت تریپلوئید (45 = x3 = n2) بوده و برای اولین بار گزارش گردید، سایر ژنوتیپ ها دیپلوئید (30 = x2 = n2) بودند. بر اساس نتایج تجزیه کاریوتیپی و دسته بندی کاریوتیپ ها به روش استیبنز، ژنوتیپ های 277 و 444 در کلاس 1B و 2B و سایر ژنوتیپ ها در کلاس 1A و 2A قرار گرفتند. به این ترتیب ژنوتیپ های 277 و 444 از نظر کاریوتیپی نامتقارن بودند. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی بر اساس پارامترهای مورفولوژیکی کروموزوم ها نشان داد که در تبیین مولفه ی اول، طول کل کروموزوم و طول بازوی بلند اهمیت بیشتری داشتند. از آنجا که مولفه ی اول به تنهایی حدود 83/54% از واریانس کل را توضیح داد، می توان نتیجه گرفت که بیشترین تاثیر را در تنوع داشت. تجزیه ی خوشه اینیز ژنوتیپ های مورد مطالعه را در پنج خوشه ی جداگانه گروه بندی نمود.