برابری عصیان و تجری در نقض قانون اراده

این نوشته ناظر است به نسبت تجری [= گستاخی، بی پروایی] با قانون اراده و این که آیا در موارد تجری قانون اراده نقض شده است یا به تعبیر دیگر، آیا در تجری، از قانون اراده سرپیچی، عصیان و تمرد شده است. این نوشته بر موقعیت فعل خارجی که تجری در ضمن آن واقع شده است، متمرکز نیست. از این رو، می توان بحث حاضر را در مواردی جاری دانست که اصلا فعل خارجی صورت نگرفته است؛ موقعیتی که مکلف به دلیل یک مانع خارجی از انجام دادن عمل برخلاف قانون دست می کشد و تجری را تا حیطه خارج از نفس خود امتداد نمی دهد. نشان داده خواهد شد که بی شک، در منطقه جدل و ستیزه طبیعی، نقض قانون اتفاق نیفتاده است؛ همان طور که در موارد عصیان از قانون مسلما این نقض به فعلیت رسیده است. در این میان، نقض فاعلی قانون موارد تجری را از نظر حکمی به عصیان ملحق می سازد، بلکه می توان گفت متجری در نقض فاعلی قانون هیچ تفاوتی با عاصی و متمرد از قانون ندارد.