واژه های مرکب مختوم به ستاک حال «پز» با مفهوم عامل محور ازمنظر صرف ساختی

پژوهش حاضر در چارچوب صرف ساختی به بررسی تنوعات معنایی واژه های مرکب مختوم به ستاک حال «پز» دارای مفهوم عاملی پرداخته است. به این منظور، 168 واژه مدنظر از پیکره های درزمانی و همزمانی گردآوری شدند. این واژه ها در مقوله های معنایی ویژگی شخص عامل،اسم شخص عامل،اسم ابزار و اسم شغل جای می گیرند و به دو مقوله عمده واژگانی صفت و اسم تعلق دارند. بررسی درزمانی واژه های استخراج شده نشان داد گویشوران زبان فارسی از قرن پنجم هجری قمری طرح واره اسم شغل را از ساخت [x-پز] برای اشاره به مفاهیم شغلی منشعب کرده اند. سپس در ربع دوم قرن شمسی حاضر تحت تاثیر بسط استعاری در سطح الگو و براساس فرایند تقریب،طرح واره ای جدید و مستقل برای ابزارواژه ها ساخته اند. علاوه براین مشخص شددر توجیه نحوه شکل گیری زیرطرحواره ابزار،فرضیه سنتی بسط مفهوم عامل به ابزار در زبان فارسی پاسخ گو نیست. همچنین، استدلال شد دو ساخت اسم عامل و صفت عامل واژه های مرکب مختوم به ستاک حال«پز» ساخت های خواهر محسوب می شوند.