بیماری های ناخن: لیکن پلان(Lichen planus)-بخش نهم

لیکن پلان یک بیماری خود ایمنی است. علت اصلی این بیماری تا کنون ناشناخته باقی مانده است. بیماری واگیردار نیست و استرس می تواند وضعیت آن را بدتر کند. لیکن پلان یک بیماری نسبتا شایع و التهابی پوست و مخاط است. اگر چه این بیماری غالبا در افراد میانسال رخ می دهد اما احتمال ابتلا در هر سنی وجود دارد. لیکن پلان معمولا با ضایعات برجسته بنفش رنگی که اغلب بسیار خارش دار هستند بروز می کند. بیماری هر نقطه ای از بدن را ممکن است درگیر کند اما معمولا به طور کلاسیک مچ دست و پا مبتلا می شوند. گرفتاری پوستی با پاپول های خارش دار با سطح صاف و تخت، چند ضلعی شکل و بنفش رنگ مشخص می شوند و با حضور خطوط سفید و ظریف بر روی سطوح آن ها یک طرح توری شکل را نشان می دهند. در 10% موارد لیکن پلان تغییرات ناخنی دیده می شوند. شایع ترین تغییرات در ناخن ها نازک شدن صفحه ناخن و ظهور شیارهای طولی در صفحه ناخن است. اونیکولیز، هایپرکراتوز زیر صفحه ناخن و افتادن یا ریختن ناخن (shedding) نیز دیده می شود. به هر حال افتادن دائمی ناخن با اسکار ممکن است اتفاق افتد که این وخیم ترین نوع آسیب در این بیماری است. هر ناخن ممکن است گرفتار شود لیکن اکثر اوقات ناخن شست پا مبتلا می گردد. یک نوع نادر لیکن پلان وجود دارد که موجب یک فرآیند آتروفیک در کف پا و تخریب دائمی بسیاری از ناخن های پا می شود. تشکیل پتریجیوم بستر ناخن اگر چه کمتر شایع است اما تایید کننده تشخیص است. این حالت موقعی رخ می دهد که بین اپیدرم چین خلفی ناخنی و بستر ناخن چسبندگی پدید می آید و در نهایت منجر به از دست دادن ناخن می شود. ناخن های شست پا خیلی بیشتر مبتلا می شوند اما همه ناخن ها ممکن است مبتلا شوند. این بیماری علاوه بر پوست و ناخن، ممکن است مخاط دهان و ناحیه تناسلی را نیز درگیر کند. لیکن پلان اغلب با معاینه بالینی تشخیص داده می شود. اما در موارد مشکوک می توان از بیوپسی پوست یا مخاط برای تایید تشخیص استفاده کرد.