تغییرات فصلی مقادیر گلیسرول در لارو حشرات(مطالعه موردی: رودخانه زاینده رود)

در سال های اخیر تغییرات اقلیمی جهانی و خشک شدن منابع آبی از مهمترین استرس های محیطی برای حیات آبزیان بوده است که سطح دما و رطوبت قابل تحمل آن ها را تغییر می دهد. شوک گرمایی در تابستان و شوک سرمایی در زمستان از فاکتورهای تعیین کننده ی نوع استراتژی بقای موجود در بی مهرگان تلقی می شود. دیاپوز و آنهیدروبیوزیز از جمله سازگاری های موجودات برای بقا هستند. تجمع قندها و پلی ال ها یک ویژگی فیزیولوژیکی رایج در میان ارگانیسم های آنهیدروبیوتیک می باشد. نمونه برداری به صورت فصلی به مدت یک سال از پاییز 1394 تا تابستان 1395 از دو ایستگاه خرسونک و کلیچه انجام شد. نمونه ها پس از خشک شدن، عصاره گیری شد و محلول نهایی به دستگاه HPLC تزریق شد. میزان قند گلیسرول Simuliidae در فصل بهار، تابستان، پاییز، زمستان به ترتیب برابر با 31/18، 65/7، 63/17 و 21/23 میکروگرم بر میلی گرم وزن مرطوب و برای خانواده Tipulidae به ترتیب برابر با 19/8، 36/7، 35/30 و 97/8 میکروگرم بر میلی گرم وزن مرطوب و برای خانواده Baetidae به ترتیب برابر با 43/44، 85/17، 07/38 و 13/11 میکروگرم بر میلی گرم وزن مرطوب می باشد. در خانواده Simuliidae مقادیر گلیسرول در فصل تابستان و پاییز اختلاف معنی داری نداشت (05/0 < P) ولی با سایر فصول تفاوت معنی داری را در نشان داد (05/0 > P). در خانواده Tipulidae مقادیر گلیسرول در فصل بهار و تابستان تفاوت معنی داری را نشان نداد (05/0 < P) و در فصل بهار و زمستان نیز با هم تفاوت معنی داری نداشتند (05/0 < P)، ولی مقادیر گلیسرول در فصل پاییز با بقیه فصول تغییرات معنی داری را نشان داد (05/0 > P). در خانواده Baetidae مقادیر گلیسرول در همه ی فصول با هم تفاوت معنی داری را نشان داد (05/0 > P). افزایش پلی ال ها با وزن مولکولی کم ارتباط تنگاتنگی با دیاپوز و آنهیدروبیوزیز دارد و در اوایل پاییز پوره و لارو حشرات در معرض شوک سرمایی قرار گرفته و شروع به افزایش این ترکیبات محافظت کننده می کنند و در فصل زمستان به عنوان ضدیخ به مصرف می رساند. علاوه بر این پوره و لارو حشرات در فصل بهار میزان این ترکیبات را افزایش می دهند تا در تابستان در مواجهه با افزایش دما و خشکی احتمالی قادر به بقا باشند. این مطالعه بیان می کند که پوره و لارو حشرات توسط مقادیر گلیسرول به شرایط اکولوژیکی محیطی، به خصوص در طول منجمدشدن و خشکی پاسخ می دهند.